Herstelondersteunende zorg 2017 en vierde kwartaal

In 2017 zijn grote stappen gezet op het gebied van herstelondersteunende zorg en ervaringsdeskundigheid (zie kader onderin). Zo zijn er inmiddels ervaringswerkers werkzaam op vele afdelingen bij NK en is het Herstelpunt geopend om een nieuwe impuls te geven aan de inzet van herstelondersteunende zorg en ervaringsdeskundigheid. Ook het afgelopen kwartaal hebben weer belangrijke ontwikkelingen plaatsgevonden, zoals de totstandkoming van een leerplan voor de opleiding tot ervaringsdeskundige. Zoals één van de deelnemers aan de slotconferentie over dit leerplan opmerkte: “Het is geweldig dat er een leerplan ís. Dit was twintig jaar geleden ondenkbaar, toen was je gewoon patiënt.” Lees hier meer over deze en andere ontwikkelingen in het vierde kwartaal, plus een korte terugblik op het jaar 2017.

Grote stappen in 2017

In het afgelopen jaar zijn grote stappen gezet op het gebied van herstelondersteunende zorg. Een heel belangrijke ontwikkeling is dat het aanbod voor en dus ook door ervaringswerkers in 2017 veel breder is geworden. In eerste instantie waren ervaringswerkers alleen actief binnen Samen Herstellen (cliënten begeleiden voor, tijdens en na de behandeling) en de Cliëntenraad. Inmiddels zijn ervaringswerkers werkzaam op veel afdelingen van NK, zoals de klinieken, de woonvoorzieningen, dag- en nachtopvang en receptie.

Ook zijn ervaringsgroepen opgezet op veel locaties van NK, waaruit cliënten in herstel kunnen doorstromen naar de coachingsgroep om zelf ervaringswerk te gaan doen. De ervaringsgroepen worden druk bezocht door cliënten. De groepen worden begeleid door twee vrijwilligers van Samen Herstellen. Daarnaast hebben we een ouderengroep opgestart in Den Bosch. Verder hebben we ons het afgelopen jaar gericht op het trainen van afdelingen in het inzetten van herstelondersteunende zorg en ervaringsdeskundigheid, en hebben we een start gemaakt met een gastheer/gastvrouwfunctie in Eindhoven.

Een laatste ontwikkeling uit 2017 die we zeker willen vermelden is het openen van het Herstelpunt NK. Dit centrale punt zal een belangrijke rol spelen in het verder uitzetten en faciliteren van de inzet van ervaringsdeskundigheid. Recent (vierde kwartaal) hebben op het terrein van Herstelondersteunende zorg de volgende ontwikkelingen plaatsgevonden.

Steungroep uitstroom woonvoorzieningen

In de woonvoorzieningen (ook wel ‘hostels’ genoemd) voor chronisch verslaafde ex-daklozen proberen we waar mogelijk cliënten te laten uitstromen naar meer zelfstandige vormen van wonen. (Zie ook artikel elders in dit magazine.) Maar voor veel cliënten is dat niet vanzelfsprekend. Zij kunnen enorm veel baat hebben bij begeleiding door voormalige bewoners die al uitgestroomd zijn. Juist zij weten als geen ander wat helpt en wat niet, en kunnen zo de kans op succes bij uitstroom aanzienlijk vergroten. Om deze reden zijn we gestart met het inrichten van een steungroep voor ‘uitstromers’. De bewoners van de woonvoorzieningen worden gestimuleerd om deel te nemen aan een ervaringsgroep. Hierin bespreken ze hun eigen ervaringen, en worden ze langzaamaan gemotiveerd om die in te zetten om anderen te helpen. Na de ervaringsgroep – en bij voldoende interesse om ervaringswerker te worden – kunnen ze deelnemen aan een coachingsgroep om hier verder in getraind te worden. Zo ontstaat één groot steunnetwerk van bewoners die bij uitstroom weer andere bewoners kunnen helpen.

Studiemiddag WijEindhoven

Ervaringswerkers en ervaringsdeskundigen van NK hebben eind 2017 deelgenomen aan een studiemiddag voor wijkteam WijEindhoven. Naar aanleiding hiervan is een digitale Steunwijzer ontwikkeld, waarop een overzicht wordt gegeven van alle zorg in de regio. Ook de inzet van ervaringsdeskundigheid is hierin opgenomen. WijEindhoven is zeer geïnteresseerd in de inzet van (vrijwillige) ervaringswerkers en (geschoolde) ervaringsdeskundigen, en we bekijken samen hoe we verder producten kunnen ontwikkelen om cliënten in de Eindhovense wijken verder te helpen.

Leerplan ervaringsdeskundigen

In het najaar heeft een landelijke bijeenkomst plaatsgevonden van ervaringswerkers en ervaringsdeskundigen om samen te bespreken aan welke competenties de ervaringswerker en ervaringsdeskundige moeten voldoen, wat hun rol is op de afdeling en wat ze wel en niet kunnen, mogen en zouden moeten doen. Zo gaat een ervaringswerker per definitie anders om met de cliënt dan een professional: waar een professional juist zijn of haar privéleven gescheiden houdt van het werk, zijn die persoonlijke ervaringen bij de inzet van ervaringsdeskundigheid juist essentieel. Tegelijk moet de ervaringswerker uiteraard wel de vaardigheid ontwikkelen om met de eigen ervaringen niet die van de ander in te vullen. Ook speelt de ervaringswerker een heel andere rol bij het tegengaan van (zelf)stigmatisering, onder meer door het bieden van een concreet en positief voorbeeld.

Ervaringswerkers op de afdeling worden bij voorkeur begeleid door ervaringsdeskundigen: de ervaringswerker moet immers niet dezelfde kennis ontwikkelen als de reguliere professional. Zo behoudt ervaringsdeskundigheid de beste toegevoegde waarde aan de totale zorg. Het leerplan wordt binnen NK verder uitgewerkt tot concrete en werkbare plannen en richtlijnen. Bekijk hier het volledige leerplan.

Inzet ervaringsdeskundigheid binnen de Wmo in Bergen op Zoom

Binnen de gemeente Bergen op Zoom gaan ervaringsdeskundigen samen met de gemeente producten ontwikkelen binnen de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning: laagdrempelige hulp binnen de wijk). Ervaringsdeskundigen en ervaringswerkers gaan in Bergen op Zoom begeleiding (laag, middel en hoog) bieden aan cliënten, op individuele basis. Dit project is in december gestart en wordt in 2018 verder ontwikkeld en uitgerold.

Cijfers herstelondersteunende zorg

Samen herstellen

Deelnemers ervaringsgroepen

Deelnemers coachingsgroepen

Aantal ervaringsdeskundigen

Aantal vrijwilligers/ervaringswerkers

Aantal vrijwilligers/ervaringswerkers herstelpunt

Aantal vrijwilligers afdelingen