Nu Niet Zwanger: voorlichting aan meisjes en vrouwen op jongerenafdeling voorkomt ongewenste of ondoordachte zwangerschappen

In 2015 is de GGD Hart voor Brabant samen met de gemeente Tilburg gestart met een innovatief project om te voorkomen dat kinderen geboren worden in onveilige en ongezonde situaties. Om onnodig leed te voorkomen, plus op termijn dure zorg voor deze kinderen, is gestart met het bespreken van de kinderwens en mogelijke anticonceptie met kwetsbare (potentiële) ouders, zoals mensen met ernstige psychische problemen, een verslaving, verstandelijke beperking of illegaliteit. Deze unieke aanpak heeft geleid tot het programma Nu Niet Zwanger. Ook NK gaat hier vanaf deze zomer aan meedoen. Senior verpleegkundige Judith Janssen, werkzaam op jongerenafdeling Kentra24, vertelt over verslaafde meisjes en vrouwen, en hun verlangen naar het droomgezinnetje met de ideale man…

Judith: “Nu Niet Zwanger geeft precies aan wat de bedoeling is van dit project. Als je worstelt met een alcohol- of drugsverslaving, en vaak ook nog allerlei bijkomende problemen hebt zoals met wonen, werken en financiën, is het niet handig om nu zwanger te worden. Maar dat thema was bij ons, en ook bij andere zorginstellingen, helemaal geen structureel onderwerp van gesprek. Met dit project willen wij seks en zwangerschap bespreekbaar maken. Als aandachtsfunctionaris voor Nu Niet Zwanger ga ik dit bij Kentra24, de jongerenafdeling van NK, vormgeven.”

De prins op het witte paard

Judith: “Als meisjes en vrouwen geen kinderwens hebben, gaat het gesprek vooral over anticonceptie. Sommige van onze cliënten zijn door hun problemen erg ontremd, en zijn seksueel erg actief. Seks zetten ze ook in als middel om een man aan zich te binden, de prins op het witte paard te vinden. Voor hen is het soms dé manier om aandacht te geven of te krijgen. Het is dan wel heel belangrijk dat dit veilig gebeurt. Soms hebben ze daar nauwelijks aandacht voor, maar vaak is het ook een gebrek aan kennis en informatie. Ze kennen dan alleen de pil en het condoom. Het condoom is niet erg betrouwbaar, zeker niet als je het niet goed gebruikt. De pil werkt prima, maar dan moet je hem wel trouw innemen. Tijdens de behandeling bij ons gaat dat vaak uitstekend, maar daarna wordt het lastiger, en bij een terugval is de pil vaak het eerste dat vergeten wordt. Andere vormen van conceptie, zoals een spiraaltje, kunnen dan veel effectiever zijn. Maar vaak weten ze helemaal niet dat dat soort dingen bestaan! We gaan dus met onze cliënten bespreken wat voor hun situatie de beste oplossing is.”

Succespercentage: 80%

Uit het project Nu Niet Zwanger blijkt dat de persoonlijke, maatwerkaanpak heel effectief is. Tot nu toe zijn met het project in heel Brabant 300 kwetsbare (potentiële) ouders bereikt, van wie 80% vrijwillig besloot de juiste anticonceptie te gaan gebruiken.

Baby als oplossing voor alle problemen

En als er wel een kinderwens is? Judith: “Dan bespreken we dat met onze cliënten. Veel jonge vrouwen zien het krijgen van een kind, of nóg een kind, als een middel om de ideale man aan zich te binden, of de relatie met een minder ideale man te redden. Ze willen graag dat droomgezinnetje en in hun ogen lost een baby alle problemen op. In de praktijk werkt het natuurlijk helemaal niet zo, de realiteit van het krijgen van een kindje in een instabiele situatie is verre van rooskleurig. Voor hen en voor het kind. We bespreken dan met hen de gevolgen van het krijgen van een baby. Wat houdt het allemaal in, wat zijn de gevolgen, wat is er voor nodig? En kun je dat ook bieden?

Niet dwingen en manipuleren

Judith: “We gaan hen niet dwingen of manipuleren om anticonceptie te gaan gebruiken, we willen de behoeften van onze cliënten in kaart brengen en vooral onze cliënten informeren, ervoor zorgen dat ze voldoende kennis hebben om een weloverwogen beslissing te nemen. En in veel gevallen zal dat zijn: zwangerschap uitstellen.”

Tip

Elders in dit magazine vindt u een uitgebreid artikel over de andere kant van het verhaal: het leven van kinderen van verslaafde ouders.