Terugblik Herstelondersteunende zorg 2019 en vierde kwartaal
28 januari 2020Eigen regie bij de cliënt, streven naar meer participatie en inzet van ervaringsdeskundigheid: enkele belangrijke doelen van de herstelondersteunende zorg van NK (zie kader onderaan artikel). De inzet van ervaringsdeskundigheid is een zeer waardevolle aanvulling naast de reguliere ambulante en klinische zorg. Herstelondersteunende zorg kan snel worden ingezet en richt zich vaak op concrete, praktische vragen van de cliënt. Ook in 2019 zijn er belangrijke stappen gezet:
- gastlessen op scholen groot succes;
- trainingen hulpverleners in herstelondersteunende zorg;
- leertraject voor herstel en participatie stevig neergezet.
In het vierde kwartaal zijn voorbereidingen getroffen om in 2020 de herstelondersteunende zorg nog steviger op de kaart te zetten, zowel binnen als buiten NK:
- pilot De Reden afgerond: korte metten maken met stigma’s;
- “preventiecoryfee” Charles Dorpmans gaat team Herstelondersteunende zorg versterken.
Opvallende ontwikkelingen in 2019
Gastlessen op scholen groot succes
Onze medewerkers van Preventie geven zeer regelmatig gastlessen op scholen binnen het voortgezet onderwijs, om jongeren bewust te maken van gebruik en de risico’s daarvan. Dit jaar heeft Preventie daarbij regelmatig samengewerkt met ervaringswerkers. Deze (jonge) vrijwilligers geven uitleg over hun verslaving en het herstel hiervan. De reacties op deze persoonlijke verhalen zijn heel positief en leerlingen zijn vaak onder de indruk. Bijkomend doel van de gastlessen is dat al op jonge leeftijd stigma’s over verslaving worden aangepakt. De verslaafde is immers niet een naamloos cliché, maar een persoon die in vele opzichten hetzelfde is als zijzelf. Bovendien is medewerking aan deze gastlessen ook voor de vrijwilligers zelf een belangrijke stap in hun eigen herstel.
Trainingen hulpverleners in herstelondersteunende zorg
NK heeft zich tot doel gesteld om organisatiebreed herstelondersteunend te gaan werken. NK is al een van de voorlopers in Nederland bij het toepassen van herstelondersteunende zorg en ervaringsdeskundigheid. Om ervoor te zorgen dat alle teams binnen NK gaan werken vanuit de principes van de herstelondersteuning, is in 2019 gestart met training van de teams. De training is er vooral op gericht om hulpverleners te leren om “anders te kijken”. Zo gaat herstelondersteunende zorg sterk uit van de eigen regie van de cliënt. Behandelaars zijn nog te vaak geneigd om de cliënt te proberen te overtuigen van wat zij zelf denken dat het beste is. Ook het taalgebruik wordt besproken, zowel in de communicatie met als over de cliënt. Wat zit er bijvoorbeeld achter de zin “cliënt weigert geboden opname”? Waar dit in de praktijk vaak het einde van het gesprek betekent, zou dit eigenlijk juist het begin moeten zijn. Wat zorgt ervoor dat de cliënt geen gebruik van het aanbod wil maken? Wat wil de cliënt zelf eigenlijk, en hoe denkt de cliënt dat dit het beste bereikt kan worden? De trainingen worden in 2020 voorgezet, en ook zal een meetinstrument worden ontwikkeld om de inbedding van herstelondersteunende zorg binnen de teams na verloop van tijd te evalueren.
Leertraject voor herstel en participatie stevig neergezet
In 2019 zijn de afzonderlijke producten van het team Herstelondersteunende zorg opgenomen in een sluitend leertraject. Mensen die willen herstellen van hun verslavingsproblemen, kunnen naast een eventuele reguliere behandeling binnen of buiten NK (niet verplicht voor deelname), instromen in laagdrempelige ervaringsgroepen en vervolgens via coachingsgroepen de transitie maken van cliënt naar herstelondersteuner, waarbij ze hun ervaringen gaan inzetten om anderen te helpen. De ervaringsdeskundigen die werkzaam zijn bij NK, begeleiden en selecteren de kandidaten die vervolgens als vrijwilliger aan de slag kunnen gaan in één van de vijf werkprojecten binnen NK, waarbij ze in de praktijk werknemersvaardigheden opdoen en verantwoording leren dragen. Bij voldoende ervaring en motivatie, kan de ervaringswerker vervolgens eventueel een scholing volgen tot ervaringsdeskundige, of uitstromen naar betaald werk in de oude of een nieuwe omgeving. Meer weten? Bekijk hier alle informatie of neem direct contact op met sanne.jennen@novadic-kentron.nl.
Recente ontwikkelingen vierde kwartaal 2019
Pilot De Reden afgerond: korte metten maken met stigma’s!
Afgelopen jaar is in Breda bij de verslavingsreclassering de pilot De Reden opgestart: een project van vrijwillige ervaringswerkers in samenwerking met de reclassering bij het begeleiden van cliënten. In het najaar van 2019 is deze pilot geëvalueerd: de ervaringen zijn zo positief, dat NK heeft besloten dit project in 2020 in te bedden in de hele organisatie. De Reden biedt mogelijkheden aan vrijwilligers om zelf meer ervaring op te doen en zo verdere stappen te zetten in hun eigen herstel, maar biedt ook meer mogelijkheden aan cliënten. De doelgroep heeft door deze pilot en de ondersteuningsmogelijkheden een “vrije keus binnen het gedwongen kader”. Mensen voelen zich begrepen na contact met een herstelmedewerker en de ondersteuning biedt hoop en perspectief omdat de herstelmedewerker laat zien dat “eens een crimineel, altijd een crimineel” niet opgaat. Ook vergroot dit contact het inzicht in het eigen aandeel en kan het mensen helpen om beter te verwoorden richting reclasseringswerkers wat zij graag willen in hun behandeling of reclasseringscontact. Dit kan leiden tot meer motivatie, een meer doelgerichte aanpak en zo ook aan het verminderen van delictgedrag.
“Preventiecoryfee” Charles Dorpmans gaat team Herstelondersteunende zorg versterken.
Charles Dorpmans is al jarenlang actief bij het team Preventie van NK, en een zeer deskundige en graag geziene expert binnen de hele regio en in lokale en landelijke media. Charles heeft in het hele land (en op radio en tv) mensen bijgepraat over de laatste drugstrends: tandartsen, academische ziekenhuizen, jongeren, leerkrachten, jongerenwerkers, medewerkers uit de verslavingszorg en buitenlandse gasten. Ook was Charles jarenlang coördinator van de DIMS-testlocaties in Brabant. Daarnaast ondersteunde Charles lokale overheden en organisatoren bij evenementenbeleid.
Met al deze werkzaamheden speelde Charles een zeer belangrijke rol bij het uitdragen van de expertise van NK. Aan deze langdurige carrière als preventiewerker is eind 2019 een eind gekomen, en Charles is aan de slag gegaan bij het team Herstelondersteunende zorg. Een nieuwe uitdaging, maar tevens terug naar zijn ‘roots’, want Charles is zelf ervaringsdeskundige uit de Randstedelijke drugsscene. Na zijn herstel ging hij in 1988 aan de slag als ervaringsdeskundige bij een van de voorlopers van NK, om vervolgens straathoekwerker en later preventiewerker te worden. Als “old school” ervaringsdeskundige heeft Charles altijd vanaf de zijlijn de landelijke ontwikkelingen rondom het thema herstel gevolgd. Charles gaat zijn enorme kennis en zijn eigen ervaringen nu inzetten binnen herstelondersteunende zorg, en vormt daarmee een unieke en zeer waardevolle aanvulling op het team. Onze samenwerkingspartners zullen zeker van hem gaan horen in 2020!
| Wat is herstelondersteunende zorg?
Bij herstelondersteunende zorg bepaalt de cliënt zelf wat hij of zij wil bereiken op verschillende levensgebieden, en neemt hier zoveel mogelijk zelf de regie in, met ondersteuning van de hulpverlener. Bij herstelondersteunende zorg is het inzetten van ervaringsdeskundigheid essentieel: als aanvulling op de zorg, als brug tussen cliënt en professional en als derde kennisbron naast professionele en wetenschappelijke kennis. Niet alleen onze cliënten en organisatie plukken daar de vruchten van, ook draagt het bij aan het herstel van de ervaringswerkers zelf. NK onderscheidt daarbij ervaringswerkers: vrijwilligers die hun eigen ervaringen gebruiken om anderen verder te helpen, en ervaringsdeskundigen: veelal medewerkers in dienst die hun ervaringsdeskundigheid door middel van een opleiding verder hebben ontwikkeld. |
Cijfers herstelondersteunende zorg vierde kwartaal 2019
Samen herstellen
| Regio | Aantal deelnemers |
| Breda/Roosendaal | 127 |
| Tilburg | 106 |
| Den Bosch/Oss | 76 |
| Eindhoven/Helmond | 154 |
Deelnemers ervaringsgroepen
| Regio | Aantal deelnemers |
| Breda maandag | 30 |
| Breda vrijdag | 18 |
| Bergen op Zoom | 8 |
| Tilburg | 13 |
| Den Bosch | 7 |
| Den Bosch ouderengroep | 9 |
| Eindhoven | 10 |
Deelnemers coachingsgroepen
| Regio | Aantal deelnemers |
| Breda | 18 |
| Tilburg | 15 |
| Den Bosch | 29 |
| Eindhoven | 20 |
| Bergen op Zoom | 5 |
Aantal herstelmedewerkers herstelpunten
| Regio | Aantal medewerkers |
| Vught | 6 |
| Eindhoven | 4 |
Aantal herstelmedewerkers afdelingen
| Afdeling | Aantal medewerkers |
| Beschermde woonvorm Bergen op Zoom | 1 |
| Hostel Den Bosch | 2 |
| Hostel Eindhoven | 1 |
| Dag- en nachtopvang | 1 |
Aantal ervaringsdeskundigen
| Regio | Aantal medewerkers |
| Sint-Oedenrode | 1 |
| Bergen op Zoom | 1 |
| Tilburg | 0 |
| Den Bosch | 2 |
| Eindhoven | 0 |
| Vught | 0 |
| Breda | 1 |
| Helmond | 1 |
Totaal aantal herstelmedewerkers per regio (samen herstellen)
| Functie | Aantal medewerkers |
| Bergen op Zoom | 2 |
| Breda | 5 |
| Tilburg | 6 |
| Den Bosch | 6 |
| Eindhoven/Helmond | 8 |
| Sint-Oedenrode | – |
Aantal stagiaires
| Regio | Aantal stagiaires |
| Breda | – |
| Den Bosch | 2 |
| Eindhoven | 1 |
Aantal BBL
| Regio | Aantal BBL |
| Bergen op Zoom | – |
| Vught | 1 |
| Den Bosch | 2 |
| Eindhoven | 1 |
| Tilburg | 1 |
Project De Reden (ondersteuning Verslavingsreclassering) Breda/Tilburg/Eindhoven
| Regio | Aantal deelnemers |
| Individuele begeleiding | 43 |
| Herstelmedewerkers | 3 |
| Coachingsgroep | 10 |
Totaal aantal herstelmedewerkers per project
| Functie | Aantal medewerkers |
| Samen herstellen | 29 |
| Herstelpunten | 10 |
| Ervaringsdeskundigen | 6 |
| Studenten | 5 |
| Project De Reden | 3 |
| Herstelmedewerkers op afdelingen | 3 |