De zin en onzin van drugstesten

Recent onderzoek van het Trimbos-instituut toont aan dat het gebruik van xtc steeds verder wordt “genormaliseerd”: 60% van de uitgaanders gebruikt xtc en het taboe om zichtbaar onder invloed te zijn neemt flink af, evenals de schroom om het eigen gebruik te bespreken. Tegelijkertijd nemen de risico‚’s toe: de laatste jaren is de gemiddelde dosering MDMA (werkzame stof in xtc) ongekend hoog. Ernstige verstoringen van vitale functies zoals bloeddruk, hartslag, ademhaling en temperatuurregulatie komen vaker voor, waardoor steeds meer feestgangers zich bij de EHBO-posten op locatie melden of bij de Spoedeisende Hulpafdelingen van ziekenhuizen. Ook zijn er al dodelijke slachtoffers te betreuren geweest. Deze ontwikkelingen hebben ertoe geleid dat de maatschappelijke discussie over drugstesten op feesten en evenementen weer is opgelaaid. Klinkt zinnig, maar is het dat ook?

Als expert op het gebied van verslaving en verslavingszorg mengt ook Novadic-Kentron zich in deze discussie. Drugsexpert en coördinator DIMS* Charles Dorpmans was onlangs met een aantal andere deskundigen uitgenodigd voor een expertmeeting met staatssecretaris VWS Martin van Rijn. In het gesprek werd ook het testen op feesten en evenementen besproken. Onze mening: dergelijke testen hebben geen toegevoegde waarde.

De testservice in Brabant

Novadic-Kentron heeft in de Brabantse grote steden (Breda, Den Bosch, Eindhoven, Oss, Roosendaal en Tilburg) eigen testlocaties. Jaarlijks worden daar zo‚’n 1.800 pillen en poeders getest, die aangeleverd worden door ruim 1.500 gebruikers. DIMS analyseert de aangeboden monsters op samenstelling en werkzame stoffen. De testservice heeft twee taken: monitoring en surveillance. Door de testservice weten we wat er op de markt van illegale uitgaansdrugs wordt aangeboden en signaleren we snel mogelijke gevaren voor de volksgezondheid (zoals hooggedoseerde of vervuilde drugs). Als er stoffen worden aangetroffen met een direct gevaar voor de volksgezondheid, worden regionale of landelijke waarschuwingsacties opgezet (Red Alert). De testservice heeft ook een preventieve functie. Na de analyse van de test krijgen gebruikers in een persoonlijk gesprek informatie over de samenstelling van de werkzame stoffen, het gebruik en de mogelijke risico‚’s.

Nadelen van testen op feesten en evenementen

Het zerotolerancebeleid op dance-evenementen dat door de centrale overheid wordt gevoerd, is eigenlijk de grootste belemmering om weer te gaan testen op locatie. Dit is een tegenstrijdigheid die de politiek eerst zou moeten aanpakken, omdat dit de discussie vertroebelt. Daarnaast kleven er, in tegenstelling tot het testen op de DIMS-testlocaties, een aantal nadelen aan het testen van drugs op feesten en evenementen. Een van de grootste nadelen is dat er nauwelijks mogelijkheden zijn voor persoonlijk contact. De persoonlijke omstandigheden van de gebruiker – die mede de risico‚’s bepalen – en de testuitslag kunnen niet besproken worden: er is te veel lawaai, een te grote tijdsdruk en de feestganger staat al op het punt te gaan gebruiken. Bovendien zijn de analysemogelijkheden op feesten en evenementen veel beperkter. Bekende pillen kunnen in principe wel ter plaatse getest worden: die zijn opgenomen in de database van DIMS en kunnen met een zuurtest snel herkend worden. Onbekende pillen moeten echter naar een laboratorium worden opgestuurd voor nader onderzoek, wat tijdens een evenement natuurlijk weinig zin heeft.

Nadelen van drugstesten via ouders

Er zijn de afgelopen jaren nog andere initiatieven geweest op het gebied van drugstesten. Zoals het ongevraagd verspreiden van drugstesten onder ouders van kinderen tussen 15 en 19 jaar. Volendam had in 2010 de landelijke primeur, later werden in de Brabantse gemeenten Halderberge en Drimmelen plannen op dit gebied gemaakt. Die gemeenten hebben we geadviseerd van deze plannen af te zien. Dit omdat het gros van de jongeren niet gebruikt, de betrouwbaarheid van dergelijke testen laag is en zo‚’n test altijd een momentopname is, die niets zegt over de frequentie van gebruik. Maar vooral omdat zo‚’n drugstest de vertrouwensband tussen ouder en kind ernstig schaadt. En juist die band is nodig om zicht te houden op waar je kind mee bezig is en zaken bespreekbaar te maken. Een dergelijke drugstest heeft alleen zin op vrijwillige basis en met het doel de dialoog tussen ouder en kind op gang te brengen. Halderberge heeft, mede op advies van Novadic-Kentron, afgezien van het verstrekken van drugstesten. Drimmelen heeft besloten niet actief testen te verspreiden, maar ze alleen uit te reiken op verzoek van ouders. Daarvoor bleek geen animo te zijn.

Hebben drugstesten zin? Jazeker, maar dan weloverwogen ingezet, en met voldoende tijd en ruimte voor een begeleidend adviesgesprek!

* DIMS = Drugs Information and Monitoring System

Dit artikel is verschenen in onze e-mailnieuwsbrief. Wilt u deze ook ontvangen? Meld u dan hier aan!