Steeds meer jonge comazuipers: pedagogisch nazorgtraject voor ouders én kind

Door een intensieve campagne en verhoging van de minimumleeftijd om alcohol te kopen, gaan jongeren gemiddeld later voor het eerst drinken. Helaas zijn deze positieve effecten niet terug te vinden bij het zogenaamde comazuipen. Integendeel: het aantal kinderen (soms van 13 of 14 jaar) dat met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis terecht komt, stijgt nog steeds. In 2014 werden er landelijk bijna 800 gevallen geregistreerd, waarvan een kwart in onze provincie. In alle gevallen een dramatische gebeurtenis, ook voor de ouders. In het ziekenhuis wordt de alcoholvergiftiging behandeld, het kind kan weer naar huis. Maar wat dan?

Comazuipen is meestal geen geïsoleerd incident. Kentra Preventie (onderdeel van Novadic-Kentron) kan ouders en kinderen helpen om herhaling te voorkomen en ervoor zorgen dat het alcoholgebruik niet verder uit de hand loopt. In samenwerking met ziekenhuizen bieden we dan ook een pedagogisch nazorgtraject aan.

Ouders schrikken zich te pletter

Preventiewerker Bernard van ‚’t Klooster co√∂rdineert het project in Noordoost-Brabant. Alle Brabantse ziekenhuizen zijn inmiddels geïnformeerd over het nazorgtraject en met het Maasziekenhuis Pantein in Boxmeer, Bernhoven in Uden en Catharinaziekenhuis in Eindhoven zijn al concrete afspraken gemaakt.

Nadat daar een minderjarige op de spoedeisende hulp of kinderafdeling medisch is behandeld, verwijst de kinderarts ouders en kind naar het pedagogisch nazorgtraject. Fenny Visscher, aandachtsfunctionaris kindermishandeling van de werkgroep Kinderzorg van het Maasziekenhuis: “Wij vertellen het kind en diens ouders of verzorgers dat wij in onze ziekenhuisrichtlijn hebben opgenomen dat wij de contactgegevens van het kind doorgeven aan Kentra voor een vervolggesprek. Ik heb nog niet meegemaakt dat ouders dit weigeren. Ouders zijn vaak erg geschrokken en willen goede hulp voor hun kind. We informeren ouders over de werkwijze van Kentra: dat een preventiewerker binnen drie dagen contact opneemt om met hen en hun kind te praten over de gebeurtenis. Verder is in onze richtlijn opgenomen dat het kind besproken wordt in de werkgroep Kinderzorg, om te bepalen of er naast het gesprek met Kentra nog andere zorg nodig is voor het kind. Ook hierover worden ouders geïnformeerd.”

Opvoeding

Het pedagogisch nazorgtraject vindt plaats op een locatie van Novadic-Kentron. Twee preventiewerkers voeren het gesprek met de ouder(s) en het kind. Het gesprek is opgebouwd in fases. Bernard: “In het eerste deel praten we over wat er gebeurd is, welke emoties dat opgeroepen heeft en wat de bevindingen van het ziekenhuis waren. Ook verkennen we de verhouding ouder-kind en de opvoeding.” Als dat plaatje compleet is, splitst het gesprek zich. Een preventiewerker praat verder met de ouder(s), de andere gaat met het kind in een aparte ruimte aan de slag.

Voorbeeldgedrag

Met de ouders wordt gesproken over de eigen rol, het eigen drinkgedrag dat als voorbeeld dient, gemaakte afspraken over alcohol drinken, alcoholproblemen in de familie, enzovoorts. Doel van dit gesprek is de ouders ondersteunen bij hun opvoedingstaak: hoe kunnen zij schadelijk alcoholgebruik van hun kind voorkomen? Daarbij hanteren we de norm NIX18: géén alcohol onder de 18 jaar.

Het gesprek met het kind heeft tot doel riskant alcoholgebruik en herhaling van incidenten te voorkomen. We geven inzicht in het gebruik van alcohol en zo nodig andere drugs en welke risico‚’s dat met zich mee brengt. En als dat nodig lijkt, proberen we het kind te motiveren voor een zorgtraject.

‘Weggepakt‚’

Het pedagogisch nazorgtraject is een eenmalige interventie die wordt afgesloten met een terugkoppeling naar de verwijzende kinderarts. Fenny: “Het kind wordt in het ziekenhuis multidisciplinair besproken, waarbij ook de rapportage van Kentra wordt betrokken. Als dat nodig is, organiseren we aansluitend aanvullende hulp of wordt het kind nogmaals opgeroepen voor een controle bij de kinderarts. In uitzonderlijke situaties beslissen we, na zorgvuldig overleg, soms tot een zorgmelding bij Veilig Thuis, dat is het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Maar vervolgbegeleiding kan ook bij Kentra gegeven worden.”

Zo‚’n vervolgtraject is geen uitzondering: comazuipen is meestal geen geïsoleerd incident. Bernard: “Ja, natuurlijk wil een jongere ons wel eens doen geloven dat het om een eenmalige uitglijder gaat. En vaak leggen ze geen verband met andere sociale of emotionele problemen. Ook ouders zien dat lang niet altijd. Maar wij vragen altijd door en krijgen dan vaak alsnog op tafel dat er wel degelijk iets aan de hand is”.

De bereidheid van de ouders om mee te werken aan een vervolgtraject is groot. Zij realiseren zich dat hun kind wellicht letterlijk aan de dood is ontsnapt. Het gemiddelde alcoholpromillage in het bloed ligt rond de 2, maar ook uitschieters naar levensbedreigende promillages van 3,4 en 3,7 komen voor. Bernard: “Een jongen met promillage 3,7 vertelde dat hij het gevoel had dat hij ‘weggepakt‚’ werd. Dat was wellicht ook gebeurd als er niet zo snel een ambulance ter plaatse was.”

Homeparty

Naast een nazorgtraject en een eventueel vervolgtraject is ook voorlichting op een homeparty een optie. Vaak spelen vrienden een negatieve rol bij het comazuipen. Niet zelden hebben zij elkaar en het slachtoffer aangemoedigd stevig door te drinken en soms laten ze hem of haar uit onwetendheid laveloos achter. Bernard: “Als vrienden nadrukkelijk een rol spelen, kunnen we een homeparty aanbieden waarin op het thema groepsdruk wordt ingegaan. De eerste keer hebben we dat gedaan op initiatief van de ouders van een van de comazuipers. Inmiddels wijzen we de ouders altijd op de homeparty als duidelijk is dat vrienden een rol hebben gespeeld.”

Meer weten?

Als u meer wilt weten over het pedagogisch nazorgtraject, stuur dan een mail naar preventie@novadic-kentron.nl.