Terugblik Gemeentelijk domein tweede kwartaal 2018

Het gemeentelijk domein omvat veel verschillende activiteiten – van jeugdzorg tot medische heroïne-units – maar al deze activiteiten hebben als gemeenschappelijk doel om mensen zoveel mogelijk in hun eigen omgeving te helpen. Er gebeurt veel binnen het gemeentelijk domein en ook in het tweede kwartaal vonden bijzondere ontwikkelingen plaats. In deze nieuwsbrief leest u over:

• project ‘Drugs, dat kunnen we hier niet gebruiken’;
• NK gastheer van geslaagde Gesprekstafel jeugdverslavingszorg;
• lof voor Etten-Leurse aanpak GHB;
• Bossche burgemeester op de koffie bij de opvang;
• De Kempen aan de slag met het IJslandse model.

Project ‘Drugs, dat kunnen we hier niet gebruiken’

Drugsgebruik was ooit een probleem van de grote stad. Wat dat betreft is er veel veranderd. Drugsgebruik is ook in kleinere plaatsen steeds normaler aan het worden. In Oost-Brabant is daarom op initiatief van Theo Maas, wethouder van Someren, en Marnix Bakermans, burgemeester van Landerd, een start gemaakt met een uniek project: ‘Drugs, dat kunnen we hier niet gebruiken’. Maar liefst veertig gemeenten in deze regio gaan samenwerken met NK, de GGD, de politie en andere partners om de normalisering van drugsgebruik tegen te gaan.

Om de plannen verder uit te werken is Martijn Planken sinds medio april aangesteld als kwartiermaker. Martijn: “Ik ben als kwartiermaker aangehaakt bij het team Preventie van NK. Ik ga de komende zes maanden in gesprek met de gemeenten en instellingen in de regio Oost-Brabant om de energie te bundelen en te komen tot een gezamenlijke aanpak. Op basis van die gesprekken ga ik een projectplan opstellen waarmee de komende vier jaar de normalisering van het drugsgebruik onder met name jongeren aangepakt gaat worden. Een belangrijke rol daarbij zal weggelegd zijn voor de ouders. Zij kunnen, of liever moeten, grenzen stellen en met hun kinderen het gesprek aangaan.”

Martijn is ooit begonnen als preventiewerker bij het voormalig Zeeuws Consultatiebureau voor Alcohol en Drugs. Daarna werd hij campagneleider van de landelijke alcoholmatigingscampagnes DRANK maakt meer kapot dan je lief is en DRANK De kater komt later. De laatste jaren was hij bij de GGD Gelderland-Zuid projectleider van het regionaal alcoholmatigingsproject in die regio. Naast zijn werk is Martijn initiatiefnemer en campagneleider van IkPas. Klik hier voor een interview met Martijn in het Brabants Dagblad.

NK gastheer van geslaagde Gesprekstafel jeugdverslavingszorg

De transities in de jeugdzorg van de afgelopen jaren dreigen hun tol te eisen voor het specialisme jeugdverslavingszorg. Als gemeenten en jeugdregio’s niet snel actie ondernemen, zou passende hulp voor jongeren met verslavingsproblematiek kunnen verdwijnen. Overal in het land ​organiseert het Ondersteuningsteam Zorglandschap (van de VNG, VWS en de Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd) daarom samen met betrokken partijen regionale gesprektafels. 27 juni was NK gastheer voor de Brabantse gesprekstafel in het nieuwe Van der Valk-hotel in Tilburg.

Met 90 gasten uit heel Brabant, gemeentes, onderwijs en ketenpartners, aangevuld met collega’s van  Brijder, Tactus en VNN, was deze gesprekstafel goed bezocht. Jan Menting, ambassadeur van het zorglandschap voor de VNG, opende als dagvoorzitter de bijeenkomst. Na een korte aftrap door NK-bestuurder Walther Tibosch was het woord aan twee cliënten. Hun indrukwekkende ervaringsverhalen maakten duidelijk dat vroegsignalering nog onvoldoende is ingebed in de handelwijze van jeugdprofessionals en onderwijs. Maar ook hoe belangrijk het is voor professionals om echt in contact te komen met de jongeren en door te vragen, en aandacht te hebben voor wat de jongere wil. Vervolgens werd aan de hand van cijfers de ernst van het probleem geschat. Bijvoorbeeld met de cijfers van Kentra24; van de 100 jongeren die na hun 18^e waren opgenomen, waren er 85 gestart met middelen tussen de 13 en 16 jaar en hadden 45 jongeren eerder jeugdzorg gekregen.

Michiel Verbeek, wethouder van het Groningse Haren, heeft ook in zijn gemeente te maken met drugsgebruik door jongeren. Hij vertelde hoe hij samen met een ervaringsdeskundige uit Haren en VNN nu in gesprek is met lokale middelbare scholen over een programma dat jongeren ondersteunt in weerbaarheid. Peter van der Laan, relatiebeheerder jeugd bij VNN, schetste op welke wijze VNN bezig is de kennis van en ervaring met jeugdverslavingszorg in te zetten binnen de jeugdzorg.

En ten slotte presenteerde Peter Dijkshoorn, bestuurder Accare en jeugdpsychiater, als inhoudelijk adviseur voor het Zorglandschap de ontwikkelcirkels, die landelijk worden gezien als de onderlegger om de regionale jeugdzorg hernieuwd in te richten en het zorglandschap op een kwalitatief verantwoorde wijze te verbeteren. Dat gebeurt door met een kritische en gedegen benadering knelpunten in de alledaagse praktijk aan te pakken en op die manier stap voor stap de kwaliteit te verbeteren.

Lof voor Etten-Leurse aanpak GHB

In april publiceerde het Trimbos-instituut Bezieling en bereikbaarheid, een rapportage over ‘De aanpak van drugsproblematiek en GHB-problematiek in het bijzonder in de gemeente Twenterand’. Opvallend was dat in die rapportage veel aandacht was voor de Etten-Leurse aanpak. Een citaat uit het rapport:

“Het laatste onderdeel van de scanner is om inspiratie op te doen aan de hand van aanpakken die ontwikkeld zijn in gemeenten waar ook een sterke GHB-problematiek speelt. Op diverse congressen en studiedagen is de ‘Etten-Leurse aanpak’ gepresenteerd. Deskundigen zijn enthousiast over deze aanpak omdat er optimaal gebruikt wordt gemaakt van de lokale deskundigheid over GHB en bevoegdheden van de gemeente om hulp te organiseren en regie te voeren op het GHB-dossier. Aan  de basis van de aanpak staan Alex van Dongen, preventiewerker bij Novadic-Kentron, en Jaap Malcontent, adviseur integrale veiligheid van de gemeente Etten-Leur. Op basis van hun praktijkervaringen hebben ze een unieke gemeentelijke aanpak voor de GHB-problematiek ontwikkeld van waaruit de zorg voor GHB-verslaving wordt gecoördineerd. Hieronder beschrijven we uitgebreid deze aanpak omdat hij model kan staan voor de aanpak in Twenterand en andere gemeenten in Nederland. De ‘Etten-Leurse’ aanpak is beschreven door Novadic-Kentron (van Dongen, Malcontent & Dijkstra, 2017).”

Bossche burgemeester op de koffie bij de opvang

Woensdag 23 mei kwam de Bossche burgemeester Jack Mikkers op bezoek bij de dag- en nachtopvang Den Bosch. Met inzet van passanten en medewerkers werd het bezoek goed voorbereid. Voor dit bezoek werden alle betrokkenen rond de opvang uitgenodigd. Naast de burgemeester en zijn gevolg, waren medewerkers van de dag- en nachtopvang, Walther Tibosch, enkele buurtbewoners, de wijkagent en een cliënt van de opvang aanwezig. De burgemeester blijkt een spontane, warme, begripvolle man, met een luisterend oor voor iedereen. Er is een uitgebreid, ontspannen en informeel gesprek gevoerd, met ruimte voor de ervaring van alle aanwezigen.

Onze cliënt heeft haar verhaal verteld, onze ervaringsdeskundige heeft uitgelegd welke levensverandering verslaving en werken aan je verslaving met zich meebrengt, buurtbewoners hebben verteld welke gevoelens van onveiligheid een verslaafdenopvang in de wijk geeft, maar ook hoe de goede samenwerking tussen de buurt, NK, politie en gemeente positief bijdraagt aan het gevoel van veiligheid.

Er is gesproken over wat wonen in een opvang nu voor alle betrokken betekent en over de beperkte mogelijkheden die er voor onze doelgroep zijn om door te stromen. Actuele ontwikkelingsplannen rond doorstroom en de daarbij behorende knelpunten, zowel vanuit NK als vanuit de gemeente, waren daarom een belangrijk gespreksthema. Het gesprek leverde begrip op voor ieders positie, zowel voor de cliënt als de buurtbewoners en betrokken partijen. Het werkbezoek werd afgesloten met een korte rondleiding. Met een positief gevoel en als belangrijk uitgangspunt de gezamenlijke wil om een stip aan de horizon te zetten, ging het gezelschap uit elkaar.

De Kempen aan de slag met het IJslandse model

‘IJsland kampioen in preventie van jeugdproblematiek’, kopt een nieuwsbericht van het Trimbos-instituut. En terecht, want het zogenaamde IJslandse model heeft zijn waarde bewezen: in 1998 was bijna de helft van alle 15- en 16-jarigen in de voorgaande maand weleens dronken geweest, in 2016 is dat nog maar 5 procent in die leeftijdsgroep. Cannabisgebruik daalde van 17 naar 7% en het percentage jongeren van 14 tot 16 jaar dat dagelijks rookt van 23 naar 3%. Die cijfers maken indruk. Daarom gingen vertegenwoordigers van zes Nederlandse gemeenten, waaronder de Reuselse wethouder Peter van de Noort namens de Kempengemeenten, zich oriënteren in IJsland.

Inmiddels is in de gemeente een werkgroep gestart, waarin namens onze organisatie preventiewerker Floris Brocaar is afgevaardigd. Floris: “Het IJslandse model richt zich op de hele bevolking. Als je de drinkcultuur wilt veranderen, kun je je niet alleen op de jongere richten. Alle inwoners van de Kempen gaan hier dus iets van meekrijgen. Met name voor ouders en andere opvoeders is een belangrijke rol weggelegd. In IJsland is een van de grote succesfactoren dat jongeren gezondere alternatieven kregen aangeboden voor alcohol- en drugsgebruik. Denk aan sporten, muziek maken en andere ontspannende activiteiten na school. Dat sluit prima aan bij de CRA-filosofie van NK. Daarbinnen werken we ook met belonen en gezonde alternatieven. In de werkgroep zitten vertegenwoordigers van gemeente, politie, jeugdwerk, sportclubs en onderwijs. Daardoor kunnen we de drinkcultuur gezamenlijk aanpakken. Dat begint met een nulmeting om het actuele gebruik van alcohol en drugs onder jongeren goed in beeld te krijgen.”

Het IJslandse model wordt inmiddels al uitgevoerd in 18 landen.