Toename verwarde personen ook bij Novadic-Kentron merkbaar

“Verwarde man dreigt flat op te blazen”, “verwarde man door verplegers van dak gehaald”, “verwarde man zwaait met messen”: kranten reppen tegenwoordig regelmatig over dit soort incidenten. Het beeld dat incidenten met verwarde personen steeds vaker voorkomen, wordt door cijfers bevestigd: in 2014 kwamen bij de politie 60.000 meldingen binnen van dergelijke incidenten, tegen 52.000 het jaar daarvoor. Sinds 2011 is het aantal meldingen zelfs gestegen met 47%. Wat is er aan de hand?

Er worden verschillende mogelijke oorzaken genoemd van deze stijging, zoals de economische crisis. Maar ook de veranderingen in de zorg kunnen een oorzaak zijn: mensen worden vaker ambulant en minder lang behandeld, en vaker behandeld door wijkteam, huisarts of andere niet-specialistische hulpverleners. En al werkt dat voor heel veel mensen goed, en wordt de drempel voor zorg vaak lager: voor een beperkte groep kan dit wel eens heel slecht uitpakken. Hendrik Jan van Essen, senior sociaal-psychiatrisch verpleegkundige bij de Acute Zorg van Novadic-Kentron, onderschrijft dit: “Via onder meer politie, GGZ-crisisdiensten en huisartsen krijgen wij meldingen binnen van personen die met spoed hulp nodig hebben en bij wie middelengebruik een prominente rol speelt. Dat kan bijvoorbeeld een zware drinker zijn die suïcidaal wordt. Maar ook een verwaarloosde verslaafde die meer dood dan levend in zijn woning ligt. We zien de laatste jaren dat de problemen steeds complexer worden en steeds meer uit de hand zijn gelopen.”

Schrijnende onderbehandeling

Hoewel minister Schippers (VWS) aangeeft dat nog geen verband is aangetoond tussen het zorgbeleid en de toename van het aantal verwarde personen, twijfelt Hendrik Jan geen moment aan de oorzaak: “We komen door onderbehandeling zeer schrijnende gevallen tegen, die gemakkelijk voorkomen hadden kunnen worden. Zo werd een oudere man bij ons gemeld. Hij dronk veel en at al tijden slecht. De huisarts schreef hem energiedrankjes en astronautenvoedsel voor, maar dat hielp niet. Ondertussen bleef hij wel stevig drinken. Hierdoor ontstond een ernstig vitaminetekort dat uiteindelijk leidde tot Korsakov. Deze meneer is opgenomen in het ziekenhuis en daarna meteen naar het verpleeghuis gegaan. Als we hier drie maanden eerder bij waren geweest, hadden we zijn verslaving kunnen aanpakken en hem extra vitamines kunnen geven. Nu zijn de problemen niet meer op te lossen. En zijn opname in het verpleeghuis is ook nog eens veel duurder.”

Primaire zorg in gevaar

Het probleem is volgens Hendrik Jan dat de veranderingen in de zorg te snel zijn doorgevoerd: “Er konden zeker wel dingen beter worden georganiseerd in de zorg. Maar nu gaan de veranderingen zo snel dat de primaire zorg in gevaar komt. Gemeentes leggen veel bij de wijkteams; dat is begrijpelijk want die zorg wordt veel meer in de eigen woonomgeving geboden en is goedkoper, maar de wijkteams hebben niet voldoende tijd gekregen om voldoende kennis te ontwikkelen over bijvoorbeeld verslaving. Daardoor worden signalen soms te laat herkend en wordt te lang gewacht met het inschakelen van specialistische zorg als die écht nodig is. En als gevolg komen te veel mensen terecht op de spoedeisende eerste hulp, is politie-inzet nodig of zijn alsnog langdurige opnames noodzakelijk. Wij zien dat veel vaker dan een aantal jaar geleden.”

Volgens Hendrik Jan moeten de maatregelen niet per se worden teruggedraaid, maar moeten we wel veel meer investeren in deskundigheidsbevordering van huisartsen en wijkteams: “En daarnaast moeten schuttingen binnen en tussen instellingen worden weggehaald. Samen moeten we de verantwoording nemen voor de cliënt. Zodat iedereen de juiste zorg krijgt, op het juiste moment, en mensen die hulp nodig hebben niet meer door de politie worden aangehouden omdat de problemen z√≥ uit de hand gelopen zijn.”

Verwarde personen grote steden Brabant

Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek