Twaalf en half jaar medische heroïne-units: deelnemers van toen nog steeds enthousiast

“Zonder de MHU was ik er niet meer geweest”

Meer dan acht jaar geleden interviewden we Bert Kivits uit Eindhoven over wat medische heroïnebehandeling hem gebracht had. Medische heroïnebehandeling was toen een baanbrekende, nieuwe behandeling, waarbij heroïneverslaafden onder medische begeleiding heroïne kregen, om hun gezondheid en welzijn te verbeteren en overlast door het leven ‘in de marge’ te verminderen. Bert, die voor deze behandeling een dakloos bestaan had geleid en zwaar verslaafd was, noemde de medische heroïnebehandeling “het beste programma dat Novadic-Kentron ooit heeft gehad”. Omdat de medische heroïne-units (MHU’s) bij NK dit jaar twaalf en half  jaar bestaan, zochten we Bert opnieuw op, om te kijken hoe het nu gaat. En hij staat nog steeds volmondig achter die uitspraak van acht jaar geleden! Daarnaast spraken we met een andere cliënt ‘van het eerste uur’, en met Maya van den Heuvel, medewerker medische dienst bij de MHU in Eindhoven.

“Ik gebruik nog maar een paar keer per jaar cocaïne”

Bert: ”Waarschijnlijk was ik er zonder de MHU niet meer geweest. Vroeger gebruikte ik naast heroïne elke dag cocaïne, nu nog maar een paar keer per jaar. Ik ga daar ook niet meer naar op zoek. Ook heb ik geen contacten meer met Justitie. En ik heb een bewindvoerder, waardoor mijn financiën nu op orde zijn. Ik ga nog vijf keer in de week naar de MHU. Ik heb helaas enkele jaren geleden wel een keer een stommiteit begaan, door bekende dealers van vroeger in mijn woning te laten. Daardoor ben ik mijn woning kwijt geraakt, waardoor ik nu hier in het Domushuis woon. Ik heb het hier goed hoor, maar door die stommiteit kom ik even niet meer in aanmerking voor een eigen woning. En dat blijft toch wel een grote wens: een eigen huis en een hond, om lekker mee te gaan wandelen.”

“Ik ben mantelzorger voor mijn bovenbuurman”

Een eigen huis heeft cliënt van het eerste uur Henrie (49) wel. Henrie: ”Toen ik hier begon, waren ze de stoep nog aan het leggen. Ik ben er wel een jaartje tussenuit geweest, na wat gedoe met de begeleiding, maar ik ben met hangende pootjes teruggekeerd. Gelukkig was ik weer welkom, want de MHU heeft mij veel gebracht. Ik ben uit de criminaliteit, ben schuldenvrij, heb een eigen huis en vooral: ik heb geen zucht meer. Ik ben niet meer de hele dag bezig met dope en hoef niet meer te ‘hosselen’ [de hele dag op jacht naar geld om drugs te kopen, red.]. Ik heb ook geen contact meer met gebruikers. Als ik ze tegenkom, vragen ze hoe het gaat. Prima, zeg ik dan, en loop snel door. Bijgebruik is ook helemaal gestopt. Toen ik hier kwam, gebruikte ik zo’n acht valiums per dag, nu nul. Ik leef nu zoals mensen verwachten dat iemand leeft. Ik ga ’s ochtends naar de MHU, en ben vervolgens de hele dag bezig. Ik ben bijvoorbeeld mantelzorger voor mijn bovenbuurman, die een hersenbloeding heeft gehad. Voor hem doe ik boodschappen en hou ik het huis op orde. En ik ben een hondengek. Ik zorg voor mijn hondjes en laat die uit. Maar ook de hondjes van twee oudere vrouwen uit de buurt laat ik uit.“

“De MHU doet er toe!”

Maya van den Heuvel, medewerker medische dienst bij de MHU, is trots op het werk van de MHU. Maya: ”We betekenen veel voor onze cliënten, voor velen hebben we een troosteloze situatie kunnen doorbreken. De MHU doet er toe! In de MHU in Eindhoven hebben we vijftien cliënten die heroïne roken, ofwel ‘chinezen’, en twee spuiters. Het is een vaste groep die hier al jarenlang komt. Nieuwe aanwas is er nauwelijks, heroïnegebruik onder jongeren komt nog slechts sporadisch voor. Met de verstrekking willen we zucht intomen, om zo cliënten meer stabiliteit te bieden en hen een kans te geven op een zo normaal mogelijk leven. Dat wordt ondersteund door behandeling op het gebied van bijvoorbeeld financiën, dagbesteding en huisvesting. En we zijn vaak intermediair tussen de verschillende instanties waarmee onze cliënten contact hebben. Het is een groot voordeel dat cliënten hier zo vaak komen. Om over dergelijke zaken in gesprek te raken met cliënten, is een vertrouwensband nodig. Mensen geven niet zo maar inzicht in hun ‘rugzakje’. Het intensieve contact heeft zeker therapeutische waarde. En het contact is ook wederzijds: cliënten hebben ook belangstelling voor ons. Ze zien het als je je niet goed voelt of slecht geslapen hebt. En vragen dan ook hoe het met ons gaat.”

Toewijding

Het gesprek met Maya vindt plaats terwijl zij toeziet op het gebruik van een groep rokers. De sfeer is heel gemoedelijk. De cliënten zitten met elkaar te praten en af en toe betrekken zij Maya in het gesprek. Maya: “We verstrekken zeven dagen in de week heroïne, meerdere keren per dag. De tijd om te roken is maximaal een half uur, spuiters zijn zo’n tien minuten bezig. Sommigen komen wat eerder voor een bakje koffie in de gezamenlijke ruimte. Voor ze weggaan, checken we individueel of cliënten voldoende alert zijn. Als dat niet het geval is, moeten ze even blijven. We hebben deze groep veel te bieden, maar cliënt van de MHU zijn, vraagt ook veel toewijding. Het is niet niks om zeven dagen per week, vaak twee keer per dag, naar de MHU te ‘moeten’ gaan.”

In de kluis

De medische heroïnebehandeling is strikt geprotocolleerd volgens de richtlijnen van de landelijke Centrale Commissie Behandeling Heroïneverslaafden (CCBH). Maya: ”De heroïne wordt gebracht door G4S, een Eindhovens bedrijf dat gespecialiseerd is in waardetransporten. Het wordt bewaard in een kluis en iedere dag tellen mijn collega’s en ik de voorraad. Elke twee weken is er een apothekerscontrole. De twee gebruiksruimtes zijn afgesloten van de overige ruimtes en hebben een professioneel afzuigsysteem. Wij mogen tijdens of kort na het roken niet in die ruimtes komen. Ook is er verplicht beveiliging aanwezig. In het verleden zijn er wel eens incidenten geweest, maar nu verlopen de verstrekkingen behoorlijk relaxed.”

Ketenpartners welkom!

Maya benadrukt dat ketenpartners altijd welkom zijn om een kijkje te komen nemen. Maya: “Laatst hebben we een wijkagent rondgeleid en verteld wat we doen. Hij wist niet eens dat we er waren, maar was erg onder de indruk. En we hebben ook een keer een Canadese delegatie op bezoek gehad. In hun woonplaats, Lethbridge, is inmiddels ook gestart met medische heroïnebehandeling. Dat is toch super!?”

Medische heroïnebehandeling bij NK

Sinds 1996 worden in Nederland op experimentele basis chronische heroïneverslaafden behandeld door hen onder medische begeleiding en volgens een strikt protocol heroïne te verstrekken. Het experiment bleek een groot succes en eind 2006 werd medische heroïne officieel als medicijn erkend. Vanaf die tijd behandelt Novadic-Kentron verslaafden in drie MHU’s. Er is plaats voor 67 cliënten: Eindhoven (25), Den Bosch (20) en Tilburg (22). In de MHU’s werken verpleegkundigen en verzorgenden, waarvan er altijd meerdere aanwezig zijn. Minimaal een dag per week is er een verslavingsarts voor medische zaken die met de verslaving te maken hebben. Met andere klachten worden cliënten verwezen naar de eigen huisarts. Naast de heroïne krijgen de cliënten ook methadon. Dat heeft een langere werkingsduur en voorkomt dat cliënten ziek worden van de ontwenningsverschijnselen en thuis gaan gebruiken.