Vijf feiten en fabels over Korsakov

Hoeveel weet jij over het syndroom van Korsakov? Is het een vorm van dementie? Krijg je het van teveel alcohol drinken? Is het te voorkomen of te genezen? In dit artikel nemen we vijf feiten en fabels over het syndroom van Korsakov onder de loep! Ken jij ze allemaal?

Feit of fabel: Korsakov is net als Alzheimer een vorm van dementie

Fabel. Mensen denken vaak dat het syndroom van Korsakov een vorm van dementie is. De symptomen lijken namelijk veel op elkaar: mensen zijn vergeetachtig en in de war. Korsakov is echter iets anders dan dementie. Het is een specifieke aandoening die ontstaat door een tekort aan vitamine B1. Het komt voor bij mensen met alcoholisme die zichzelf sterk verwaarlozen. Een groot verschil met dementie is dat dementie progressief is en Korsakov niet. Wanneer de persoon stopt met het drinken van alcohol en een gezond voedingspatroon aanhoudt, stabiliseert het syndroom. Een ander verschil is dat bij Korsakov het kortetermijngeheugen is aangetast, maar de intellectuele vermogens meestal niet. Bij dementie gaat alles achteruit: het korte- en langetermijngeheugen én de intellectuele vermogens.

Feit of fabel: als je een zware alcoholverslaving hebt, krijg je vanzelf Korsakov

Fabel. Lang niet alle mensen met een (zware) alcoholverslaving ontwikkelen Korsakov. Maar ze eten vaak wel ongezond, te weinig of zelfs helemaal niet meer. Daardoor krijgen ze minder mineralen en vitamines binnen. En alcohol beschadigt ook de lever, waardoor die stoffen niet meer goed worden opgenomen. Terwijl bij de verbranding van alcohol juist extra vitamine B1 nodig is. Bij een langdurig en ernstig tekort aan vitamine B1 kunnen delen van de hersenen beschadigd raken en kan Korsakov ontstaan. In Nederland komt het syndroom voornamelijk voor bij mensen met een alcoholverslaving. Maar een ernstig vitamine B1-tekort kan ook komen door zware maag-darmproblemen, een eetstoornis of een hongerstaking.

Feit of fabel: mensen met Korsakov liegen

Feit noch fabel. Mensen met Korsakov hebben last van geheugenverlies, maar zullen dit niet snel toegeven. Ze vullen de gaten in hun geheugen met fantasieverhalen. Confabuleren genoemd, ofwel: eerlijk liegen, omdat iemand met Korsakov er zelf van overtuigd is dat hij of zij de waarheid spreekt. De leugens gaan vaak over dingen die echt gebeurd zouden kunnen zijn, bijvoorbeeld over het wegbrengen van de auto naar de garage of een bezoek van een familielid.

Feit of fabel: als je eenmaal Korsakov hebt, kom je daar niet meer van terug

Feit. Als de hersenen eenmaal beschadigd zijn, is Korsakov niet meer te genezen. In tegenstelling tot dementie is Korsakov echter geen progressieve aandoening. Dat betekent dat het niet erger wordt, op voorwaarde dat iemand stopt met het drinken van alcohol en een gezond voedingspatroon heeft. Mensen met het syndroom van Korsakov kunnen zelfs een klein beetje beter worden. Dit hangt wel af van de ernst van de schade en de algehele gezondheid van de persoon. Belangrijk is dat iemand met Korsakov abstinent blijft, vitamine B1-injecties krijgt, gezond eet en medische behandeling krijgt. Als dit goed werkt, dan kan de persoon hulp krijgen bij dagelijkse dingen, zoals op tijd eten en douchen, of contact houden met andere mensen. Voor deze specialistische zorg kunnen mensen in Brabant terecht bij bijvoorbeeld woonzorgcentrum Thebe of Archipel.

Feit of fabel: Korsakov is niet te voorkomen

Fabel. Wanneer iemand dagelijks voldoende vitamine B1 binnenkrijgt, kan Korsakov voorkomen worden. Dat klinkt makkelijk, maar is het niet, omdat mensen met een alcoholverslaving door de alcohol vaak geen behoefte aan eten hebben. Verder is het belangrijk om de verschijnselen van de ziekte van Wernicke te herkennen. Dat is een voorloper van Korsakov. Je kunt Wernicke herkennen aan bijvoorbeeld ongecontroleerde motoriek, geheugenproblemen, verlamming van de oogspier en oriëntatiestoornissen. Schakel bij een vermoeden van Wernicke direct een arts in. Met extra vitamine-injecties kan worden voorkomen dat iemand Korsakov ontwikkelt. De ziekte van Wernicke kan worden behandeld, al kan Korsakov niet in alle gevallen worden voorkomen.