Voorwoord: kijk naar wat goed gaat

Hoe bereik je gedragsverandering, hoe zorg je ervoor dat mensen zich gezond, sociaal en veilig gedragen? In tijden van corona een ongelooflijk belangrijke vraag. Aan het begin van de coronacrisis ging het bijna vanzelf. Mensen bleven thuis, hielden afstand en waren ongekend saamhorig. We groetten elkaar weer op straat, deden boodschappen voor elkaar, zetten teddyberen voor ons raam en waardeerden elkaars werk. De pandemie bracht ons bij elkaar. Tenminste, in het begin. Nu lijkt het virus ons juist uit elkaar te drijven. Demonstraties, polarisatie, jong versus oud, mensen die de hele pandemie als een complot zien versus mensen die vinden dat de maatregelen tegen het virus lang niet ver genoeg gaan. Als je de kranten en social media moet geloven, staan we allemaal lijnrecht tegenover elkaar. En ondertussen is ‘de tweede golf’ een feit. 

Hoe krijg je mensen zover dat ze stappen zetten die hun eigen gezondheid en welzijn, en daarmee  ook die van anderen, verbeteren en bewaken? In elk geval niet door steeds maar te wijzen op alles wat verkeerd gaat. We kijken meestal naar de paar verkeershufters en niet naar de vele chauffeurs die je laten invoegen. We kijken naar de schreeuwers die elke discussie laten ontsporen en niet naar de massa’s mensen met gematigde meningen die je niet hoort. We kijken naar de mensen die lak hebben aan regels en niet naar die grote meerderheid die zijn best doet zich aan de richtlijnen te houden. We kijken naar de fouten die iemand maakt, en niet naar alles wat goed gaat.

Als je voortdurend aandacht geeft aan conflicten en verschillen, dan zullen mensen het gevoel krijgen dat ze partij moeten kiezen. Als je steeds maar roept dat bepaalde groepen vaker delicten plegen, laat je hen niet meer meedoen. Als je iemand met een verslaving neerzet als onbetrouwbaar en onverbeterlijk, dan wordt zijn of haar herstel wel héél erg moeilijk.

We pleiten niet voor blind vertrouwen en het negeren van alles wat verkeerd gaat. Soms hebben mensen fouten gemaakt, anderen gekwetst, de regels overtreden. Soms moet je schade beperken en gedrag indammen. Maar we pleiten wel, altijd, voor Nieuwe Kansen. Dat betekent dat je luistert naar het hele verhaal, naar alle verhalen, en niet alleen naar de hardste schreeuwers. Dat je de goede kanten in iemand ziet, en die gaat versterken. Dat je een podium geeft aan wat goed gaat en aan wie goed bezig is. Dat je positieve stappen ondersteunt en beloont. Negatieve verwachtingen leiden vaak tot een negatieve uitkomst, positieve verwachtingen inspireren, motiveren, maken dingen mogelijk. Dat is de enige weg naar herstel. Geef niet op, hou vol, geloof in een betere toekomst, geloof in Nieuwe Kansen.

Sigrid Wijnbergh
Walther Tibosch
Raad van Bestuur Novadic-Kentron