Novadic-Kentron algemeen derde kwartaal 2017

Binnen NK staan de organisatieontwikkeling en de onderzoeken naar samenwerking met Zorg van de Zaak nog steeds prominent op de agenda. We schrijven nog steeds zwarte cijfers en het project Vitale Teams bewijst in toenemende mate zijn meerwaarde. We staan garant voor een kwalitatief hoogwaardig behandelaanbod voor onze cliënten en blijven ons als verslavingsexpert profileren. Dat doen we sinds medio oktober samen met een aantal collega-instellingen, verenigd in Verslavingskunde Nederland. In deze nieuwsbrief vindt u een overzicht van deze en een aantal andere opvallende ontwikkelingen in het derde kwartaal van 2017.

Novadic-Kentron neemt deel aan Verslavingskunde Nederland

Om het verslavingsprobleem in Nederland beter te behandelen en het behandelbereik te vergroten, vormen vanaf 16 oktober 2017 twaalf organisaties, waaronder Novadic-Kentron, samen Verslavingskunde Nederland. De samenwerkende partijen zijn daarmee een krachtig en zichtbaar landelijk netwerk dat de expertise bundelt om meer mensen met verslavingsproblematiek sneller, efficiënter en effectiever te bereiken. Onze organisatie is via bestuurder Walther Tibosch, die de rol van voorzitter heeft, vertegenwoordigd in Verslavingskunde Nederland. Ook de voorzitter van onze cliëntenraad, Hendrik Hartevelt, is lid van Verslavingskunde Nederland.

Een van de belangrijkste speerpunten van het netwerk is het verlagen van de drempel naar verslavingszorg door krachtige profilering en het doorbreken van stigma’s rondom verslaving, onder andere door de inzet van ervaringsdeskundigen. Verslavingskunde Nederland brengt kennis en kunde bij elkaar in zeven programmalijnen rondom verschillende thema’s. Op de website van Verslavingskunde Nederland vind je, naast inhoudelijke informatie over de verschillende programmalijnen, meer uitleg over de deelnemers, het doel en de missie van Verslavingskunde Nederland.

Presentatie field-lab in Tilburg

Walther Tibosch heeft namens NK contact gezocht met de provinciebestuurders van Brabant, business school TIAS (verbonden aan de universiteiten van Tilburg en Eindhoven) en adviesbureau Berenschot. De vraagstelling was: hoe kunnen we door inzet van Big Data en met een meer gecoördineerde en geïntegreerde benadering:

• via nieuwe samenwerkingsvormen en nieuwe bekostigingsmodellen nog beter verslaving voorkomen;
• persoonlijk leed voorkomen, verminderen en/of verkorten;
• maatschappelijke last voorkomen en/of verminderen;
• onderzoek, opleiden en vernieuwen van een integrale aanpak op een adequate wijze bekostigen?

Op dit moment spreken we hierover met alle Brabantse gemeenten, zorgverzekeraars en Veiligheid en Justitie (ook SVG), maar er zijn veel meer betrokken partijen op alle leefgebieden van de Brabantse burgers. Daarom hebben we de provincie gevraagd om als pilot twee field-labs (praktijkomgevingen in een wijk waarin geëxperimenteerd kan worden met zorginnovatie) mogelijk te maken, zodat we daarna wat we leren kunnen vertalen naar geheel Brabant. De eerste stappen daartoe hebben inmiddels plaatsgevonden.

Vormgevers Dutch Design Week aan de slag met destigmatisering

Mensen die lichamelijk ziek zijn, kunnen rekenen op steun en begrip; als ze die ziekte hebben overwonnen, worden ze gezien als vechters en zijn ze helden. Maar verslaafden worden vaak gezien als losers, zelfs als ze in herstel zijn. Onze organisatie wil het stigma rond verslaving aanpakken en helpen doorbreken, om (ex-)verslaafden Nieuwe Kansen te bieden om weer volledig mee te kunnen doen in de maatschappij.

Om deze reden heeft NK samenwerking gezocht met de Dutch Design Foundation. Zij willen graag aan deze doelen meewerken! Eind oktober worden dan ook een aantal vormgevers die deelnemen aan de Dutch Design Week uitgenodigd voor een brainstormsessie met medewerkers en ervaringsdeskundigen van onze organisatie. Dat moet tot nieuwe ideeën leiden voor het doorbreken van het stigma rond verslaving. Uiteindelijk leidt dat tot een opdracht voor een van de deelnemende vormgevers om de ideeën verder uit te werken tot een campagne.

Nul verkeersdoden in Brabant

De provincie heeft dit jaar samen met Veilig Verkeer Nederland en andere partners het initiatief genomen voor een grootschalige verkeersveiligheidscampagne ‘NUL verkeersdoden in Brabant’. Op twee fronten is onze organisatie betrokken bij onderdelen van deze campagne. De eerste loopt al enige tijd, en is gericht op de drinkende 55-plusser die achter het stuur kruipt. Ria Egelmeer en Iris de Man zijn betrokken geweest bij de ontwikkeling en uitvoering van die deelcampagne.

De andere deelcampagne heeft betrekking op drugs in het verkeer, naar aanleiding van de speekseltest waarmee bestuurders vanaf 1 juli 2017 gecontroleerd kunnen worden op drugsgebruik. Onze preventiewerker Charles Dorpmans nam deel aan de denktank om deze campagne voor te bereiden. Posters en filtertips (gebruikt bij het rollen van een joint) met als thema ‘Ik rij… drugsvrij: doe de belofte’ worden verspreid via onder meer coffeeshops. De posters en filtertips verwijzen naar de pagina Drugs in het verkeer op de website www.nulverkeersdodenbrabant.nl. Op die site is te zien dat inmiddels bijna 20.000 keer de belofte is gedaan om drugsvrij te rijden. 

Phenibut in opkomst

Sinds 2016 wordt Novadic-Kentron regelmatig benaderd met hulp- en informatievragen over het supplement Phenibut, wat een indicatie is voor de toename van het gebruik. Veelgestelde vraag is of Phenibut gebruikt kan worden als middel om af te kicken van GHB. Gebruikers geven aan Phenibut te gebruiken om ’s nachts te kunnen doorslapen en om zelf af te kicken van GHB. Zij vragen zich vaak af hoe ze Phenibut kunnen afbouwen. Deze ontwikkelingen zijn voor NK aanleiding om in het kader van het Expertpanel Breda onderzoek te doen naar het gebruik van Phenibut in de regio Breda.

Via semi-gestructureerde interviews willen de onderzoekers de toegenomen populariteit van het middel Phenibut en de motieven voor gebruik in kaart brengen. De vergaarde informatie kan vervolgens gebruikt worden om beleid en voorlichting af te stemmen met betrekking tot gebruikers, verslavingszorg, GZZ, gemeenten, politie en justitie. De resultaten en aanbevelingen worden verwerkt in een eindrapport, dat naar verwachting begin 2018 voor publicatie gereed is. 

Speciale avond voor (Marokkaanse) moeders in Veldhoven

Na enkele voorlichtingen in Veldhoven werd geconstateerd dat het moeilijk is om Marokkaanse moeders te betrekken bij reguliere voorlichtingsavonden voor ouders. Omdat de wijk Zonderwijk een behoorlijke Marokkaanse gemeenschap telt, heeft welzijnsorganisatie Cordaad op donderdagavond 12 oktober een voorlichting in Veldhoven georganiseerd waarbij alleen vrouwen werden uitgenodigd. Dit in de verwachting dat dit de komst van Marokkaanse moeders zou vergroten. De opkomst bij deze avond maakte duidelijk dat het ondanks deze speciale formule lastig blijft om deze doelgroep te bereiken. Er waren slechts zes moeders aanwezig. Met deze moeders werd het gesprek aangegaan over uitgaan, alcohol en drugs. De avond werd afgesloten met voorlichting over hoe je als moeder gebruik kunt herkennen en wat je kunt doen om problemen door gebruik bij je kind te voorkomen. Oftewel: hoe belangrijk het is om het gesprek met je kind over uitgaan, alcohol en drugs aan te gaan. 

Homeparty Etten-Leur

Soms beginnen mooie initiatieven kleinschalig. In Etten-Leur had Annemiek Voesenek, moeder van twee tieners en wijkmanager bij de gemeente, vragen over hoe zij in het kader van de campagne ‘Nix18’ het gesprek over alcohol en drugs met haar kinderen moest voeren. Zij merkte dat ook andere moeders uit haar kennissenkring behoefte hadden aan handvatten om afspraken te maken en het gesprek te beginnen. Ze besprak dit dilemma met preventiewerker Alex van Dongen. Ze kwamen op het idee om bij Annemiek thuis een homeparty te organiseren. De animo was groot, dat bleek wel uit de respons op een appje van Annemiek: binnen een half uur lieten twaalf moeders weten erbij te willen zijn. De avond was zeer geslaagd. Alex vertelde het gezelschap over middelengebruik, het belang van afspraken en regels, en reikte handvatten aan voor het gesprek met de kinderen. Annemiek is binnen de gemeente in gesprek over hoe aan dit initiatief op grotere schaal een vervolg kan worden gegeven. Dat hier veel behoefte aan is, is wel duidelijk! 

Infolunches met wijkteams

Steeds meer hulp wordt verleend in de directe omgeving van de cliënt. In alle gemeenten zijn daartoe wijkteams ingericht. Vaak ontbreekt het binnen die teams aan kennis over en ervaring met het thema verslaving. Daarom heeft de gemeente Oss NK opdracht gegeven de deskundigheid van de wijkwerkers te vergroten. Onze preventiewerkers hebben vijf infolunches georganiseerd als deskundigheidsbevordering voor de medewerkers van de wijkteams uit Oss en Bernheze. Tijdens deze lunches werden thema’s besproken als trends in middelengebruik, signaleren en de rol van naasten. In september en oktober zijn de eerste drie infolunches uitgevoerd. Er waren telkens rond de twintig deelnemers die zeer geïnteresseerd waren in de thema’s. De laatste twee bijeenkomsten zijn gepland voor november.  

Samen voorbij verslaving

In de regio Hart van Brabant is Kentra24 een van de 23 partners van het samenwerkingsverband SJS (Samenwerkende Jeugd Specialisten). Samen met gemeenten en cliëntorganisaties werkt SJS aan de best passende zorg voor kinderen en gezinnen. In opdracht van de SJS werd twee jaar geleden door een werkgroep, waaraan Kentra24 en andere jeugdhulpaanbieders deelnamen, een notitie geschreven over druggebruik in de jeugdsector: ‘Integrale aanpak middelenproblematiek’. Om dit document meer te laten zijn dan een papieren tijger, werd een subsidieaanvraag ingediend bij het Innovatienetwerk Jeugd Hart van Brabant, ‘Samen innoveren voor en mét de jeugd’: een initiatief van negen gemeenten in de regio Midden-Brabant. Er werd een pilot gestart vanuit de verkenningsfase waarbij een begin is gemaakt met een integrale aanpak van jeugdzorg, verslavingszorg en ervaringsdeskundigheid. De aanpak is beschreven vanuit het oogpunt van de jongeren, de ervaringswerkers en de professional. Vanuit het verkenningstraject kwam naar voren dat innoveren tussen twee grote instellingen vraagt om ruimte om buiten gestelde kaders te acteren, taboedoorbrekend te werken en inhoudelijk te ontwikkelen.

De samenwerking is Kentra24 en Kompaan/De Bocht goed bevallen: beide zien de gezamenlijke aanpak als absolute meerwaarde voor de behandeling van jongeren met verslavingsproblemen. Ze willen deze dan ook voortzetten en verder ontwikkelen, maar ook delen en uitbreiden naar andere organisaties, scholen en het voorliggend veld. Op 1 november houden Irene Dijkstra namens Kentra24 en Anneleen Jongsma namens Kompaan/De Bocht een pitch voor het Innovatienetwerk Jeugd om opnieuw subsidie te verkrijgen. Meer informatie over Samen voorbij verslaving vindt u op de website van het Innovatienetwerk.

Landelijk netwerk jeugdverslavingszorg trekt land in voor behoud specialisme

Het netwerk jeugdverslavingszorg is opgericht omdat jeugdverslavingszorg in het snel veranderende zorglandschap voor jeugdigen als specialisme dreigt te verdwijnen. Aanbieders van jeugdverslavingszorg moeten vanuit bedrijfsmatig oogpunt steeds vaker overwegen niet langer verslavingszorg voor jeugdigen aan te bieden. Afzonderlijke contractering door individuele gemeenten, of in geval van klinische zorg jeugdhulpregio’s, zorgt voor versnippering van een relatief klein aanbod. Dit veroorzaakt een onevenredig hoge administratieve lastendruk en het belemmert de zorginhoudelijke doorontwikkeling van de jeugdverslavingszorg.

Het netwerk jeugdverslavingszorg heeft zich daarom als taak gesteld jeugdverslavingszorg als specialisme te borgen en op de kaart te zetten bij zowel de gemeentes als partners in de jeugdhulpketen. Irene Dijkstra, hoofd van Kentra24, de jeugdafdeling van NK, is aangesteld als voorzitter van het netwerk jeugdverslavingszorg, dat nauw verbonden is met Verslavingskunde Nederland. Een overzicht van huidige stand van zaken is door GGZ Nederland en het netwerk beschreven in de brochure ‘Jeugdverslavingszorg in beeld’ voor jeugdhulpregio’s en gemeenten. 

Verslaving en LVB: training medewerkers Dichterbij

Instellingen in de LVB-branche (Licht Verstandelijke Beperking) hebben regelmatig te maken met overmatig alcohol- en/of drugsgebruik door cliënten (zie ook elders in dit magazine). LVB-instelling Dichterbij raadpleegde daarom Novadic-Kentron. Op verzoek van Dichterbij werd onlangs een trainingsdag uitgevoerd. Deze dag werd geleid door Karin van Gompel (preventiewerker bij NK) en Carolien Staaks (sociotherapeut LVB-afdeling). Karin van Gompel: “Tijdens deze trainingsdag hebben wij de medewerkers van Dichterbij op een interactieve manier kennis laten maken met de meest gebruikte middelen en de trends in gebruik. Vervolgens werd in subgroepen besproken welke signalen zich bij de verscheidene middelen kunnen voordoen. Ook werden vragen beantwoord over hoe medewerkers van Dichterbij hun cliënten het beste kunnen begeleiden bij middelengebruik. De leergierige medewerkers van Dichterbij waren unaniem enthousiast en gaven aan dat de trainingsdag absoluut een meerwaarde heeft voor hun werk.” Eind oktober verzorgen Karin en Carolien opnieuw een trainingsdag voor een tweede groep medewerkers van Dichterbij.