Meer dan 13.000 Brabantse en Limburgse jongvolwassenen deden in het najaar van 2024 mee aan de tweede SKIP monitor ‘SKIP jij’? De monitor is een samenwerking tussen 39 gemeenten, GGD Hart van Brabant, GGD Brabant Zuidoost en Novadic-Kentron. In de monitor is onderzocht in welke mate jongvolwassenen tussen de 16 en 27 jaar drugs(gebruik) normaal vinden. De resultaten van dit onderzoek zijn gebundeld in een rapport en sinds vandaag openbaar.

De SKIP monitor focust op de houding van jongvolwassenen ten aanzien van drugs(gebruik). Hoe normaal vinden zij het om drugs te gebruiken en hoe denken zij over drugsgebruik bij vrienden? Hoe jongvolwassenen hierover denken, is een belangrijke indicator om zelf wel of geen drugs te gaan gebruiken. Denormalisering van drugs is daarom nodig om die groepsdynamiek -waarin drugsgebruik wel normaal gevonden wordt- te doorbreken.

Normeren helpt
SKIP pioniert nu vier jaar op dit gebied door als eerste, als grootschalig regionaal samenwerkingsverband, de norm te stellen dat drugsgebruik niet normaal is. Hiervoor organiseert SKIP interventies en voert gerichte campagnes. Daniëlle van Pareren, projectleider SKIP: “Het delen van de daadwerkelijke cijfers van drugsgebruik laat jongvolwassenen zien dat drugsgebruik niet normaal is. Normeren helpt.”

Positieve beweging
Een opvallend inzicht in vergelijking tot de eerste SKIP monitor in 2021: Veel jongvolwassenen denken dat hun leeftijdsgenoten meer drugs gebruiken dan ze in werkelijkheid doen. In 2021 gebeurde dat nog vaker: toen dachten ze dus vaker dat anderen veel drugs gebruikten, terwijl dat niet zo was. Nu hebben ze daar een beter, realistischer beeld van. Dat lijkt op een positieve beweging naar denormalisering van drugsgebruik onder jongvolwassenen.

Verschil in drugssoorten
Uit de SKIP-monitor blijkt dat de mate waarin jongeren drugsgebruik als normaal zien, verschilt per drug en per situatie. Er is dus geen sprake van een algemene normalisering van drugsgebruik. Zo is xtc onder gebruikers bijvoorbeeld vrij normaal, terwijl mensen die nooit gebruiken dit juist niet als normaal ervaren. Andere middelen zoals poes/miauw en tripmiddelen worden vooral als normaal gezien in specifieke groepen, zoals jongvolwassenen die alleen wonen, in studentenhuizen leven of veel uitgaan. Lachgas, ketamine, cocaïne, amfetamine en designerdrugs worden over het algemeen niet als normaal beschouwd. Ook de manier waarop jongvolwassenen hun vrije tijd besteden, speelt een rol. Wie vaak uitgaat, vindt drugsgebruik eerder normaal. Tegelijkertijd werkt sporten bij een vereniging juist beschermend: deze jongeren vinden drugsgebruik minder normaal.

Belang van brede aanpak en preventie
“Verschillende drugs en sociale situaties vragen om verschillende aanpakken”, zegt Rik Compagne, voorzitter van de SKIP stuurgroep. “Met 39 gemeentes, de politie, de GGD en verslavingsexpert Novadic-Kentron leveren we als SKIP hier een belangrijke bijdrage aan. Door te focussen op risicogroepen en locaties waar drugs gebruikt wordt. En bij de groepen en plaatsen waar drugs normaal gevonden worden, in te zetten op preventie. We zijn ervan overtuigd dat SKIP een goed voorbeeld kan zijn voor de rest van Nederland.”

Over SKIP
In 2021 hebben 32 gemeenten in Brabant, de GGD Hart voor Brabant, de GGD Brabant Zuidoost en Novadic-Kentron hun krachten gebundeld in regionaal project SKIP. SKIP zet zich inmiddels 39 gemeenten dagelijks in om een nieuwe norm te realiseren over drugsgebruik en richt zich op jongvolwassenen tussen de 16 en 27 jaar. Ga voor meer informatie over SKIP naar www.skipdietrip.nl

 

Hoe houd je grip op je leven als je dagelijks wordt geconfronteerd met pijn? En hoe voorkom je dat het gebruik van middelen zoals oxycodon en fentanyl, bedoeld als verlichting, je juist gaat belemmeren of uitmondt in verslaving? In het nieuwe werkboek Pijn en verslaving. Een leven vrij van medicatie en andere middelen reiken auteurs Katinka Damen, Eva Tielen en Koert Hommel praktische handvatten aan voor mensen die leven met aanhoudende pijn én hun gebruik van pijndempende middelen willen veranderen. 

Het boek is een gezamenlijk initiatief van Novadic-Kentron en uitgeverij Hogrefe, en wordt op 19 mei 2025 officieel gelanceerd. 

 Eén op de vier mensen worstelt met aanhoudende pijn. Middelen als oxycodon, fentanyl, alcohol of cannabis(olie) lijken soms een uitkomst, maar werken op de lange termijn vaak averechts. Pijn en verslaving biedt een alternatief: praktische kennis, ervaringsdeskundigheid en oefeningen gebaseerd op Acceptance and Commitment Therapy (ACT). De auteurs introduceren zes krachtbronnen – Verdragen, Focussen, Relativeren, Ervaren, Verbinden en Doen – die mensen helpen om weer regie te krijgen over hun leven. Het werkboek stimuleert vaardigheden die je veerkracht versterken, waardoor je je gebruik van pijndempende middelen makkelijker kunt doorbreken. 

 De auteurs 

• Katinka Damen is gz-psycholoog bij het pijnprogramma van Novadic-Kentron. 

• Eva Tielen werkt als psycholoog in de verslavingszorg. 

• Koert Hommel is ervaringsdeskundige op het gebied van chronische pijn en opiaatverslaving en actief binnen het pijnprogramma van Novadic-Kentron en stichting Pijnstad. 

“Dit boek is een gids, een steun en een inspirerend kompas. Laat het je meenemen naar een leven waarin je meer regie ervaart, met meer ruimte voor wat er écht toe doet.”
— Arno Engers, www.pijnprofessionals.nl 

 Voor wie? 

Het boek is bedoeld voor mensen met aanhoudende pijn, hun naasten, én zorgprofessionals die hen begeleiden. Het biedt een brug tussen psychologische inzichten en de realiteit van leven met pijn en middelengebruik. 

___________________________________________________________________________ 

Meer informatie 

Het boek is verkrijgbaar via www.hogrefe.com. De foto van de auteurs is rechtenvrije beschikbaar. 

 Noot voor de redactie:
Voor interviews neem contact op met: Katinka Damen, 06-83300896 

Voor recensie-exemplaren neem contact op met: Hogrefe Uitgevers | www.hogrefe.com
 

Af­ge­lo­pen vrij­dag is er in Ne­der­land ie­mand over­le­den bij wie na­maak-oxy­co­don­pil­len zijn aan­ge­trof­fen. De­ze pil­len wa­ren on­li­ne aan­ge­kocht als pijn­me­di­ca­tie zon­der dok­ters­re­cept. Uit ana­ly­se van het Ne­der­lands Fo­ren­sisch In­sti­tuut (NFI) blijkt dat de­ze pil­len de ni­t­azeen iso­to­ni­t­aze­py­ne be­vat­ten. Ze be­vat­ten géén oxy­co­don. Het ge­bruik van dit soort oxy­co­don­pil­len kan le­vens­ge­vaar­lijk zijn.

Gro­ter ri­si­co op over­do­se­ring na ge­bruik van ni­t­aze­nen
Iso­to­ni­t­aze­py­ne en an­de­re ni­t­aze­nen zijn syn­the­ti­sche opi­o­ï­de pijn­stil­lers die veel ster­ker zijn dan bij­voor­beeld fen­ta­nyl, oxy­co­don of mor­fi­ne. Daar­naast wer­ken ni­t­aze­nen een stuk lan­ger dan veel an­de­re ster­ke syn­the­ti­sche opi­o­ï­de pijn­stil­lers. Hier­door is er een gro­ter ri­si­co op over­do­se­ring. Een paar mil­li­gram kan al voor se­ri­eu­ze ge­zond­heids­ri­si­co’s zor­gen, zo­als pro­ble­men met adem­ha­ling. Dit kan er­toe lei­den dat ie­mand over­lijdt.

Scha­kel me­di­sche hulp in bij on­wel wor­den
Als ie­mand on­wel wordt na ge­bruik van oxy­co­don, scha­kel dan di­rect de me­di­sche hulp­dien­sten in. Bel 112, geef aan dat het gaat om syn­the­ti­sche opi­o­ï­de pijn­stil­lers en vraag om na­loxon. Na­loxon wordt na­me­lijk ge­ge­ven bij over­do­se­rin­gen met syn­the­ti­sche opi­o­ï­de pijn­stil­lers.

Ge­bruik geen on­li­ne aan­ge­koch­te oxy­co­don
Het ge­bruik van on­li­ne ge­koch­te me­di­cij­nen, zo­als oxy­co­don, kan ern­sti­ge ge­vol­gen heb­ben voor de ge­zond­heid. Zie voor meer in­for­ma­tie On­li­ne me­di­cij­nen | In­spec­tie Ge­zond­heids­zorg en Jeugd.

Heb je vra­gen over het ge­bruik van oxy­co­don?
Ge­bruik je (pijn)me­di­ca­tie die je on­li­ne hebt ge­kocht? Be­spreek dit dan met je (huis)arts. Heb je vra­gen over drugs­ge­bruik of maak jij je zor­gen over je­zelf of ie­mand an­ders? Bel de drugs­in­fo­lijn op 0900-1995 of ga naar www.drugs­in­fo.nl

Wat is het DIMS?
Het DIMS-bu­reau is on­der­ge­bracht bij het Trim­bos-in­sti­tuut. Het co­ör­di­neert het Drugs In­for­ma­tie en Mo­ni­to­ring Sys­teem (DIMS). Het DIMS ver­za­melt in­for­ma­tie via een lan­de­lijk net­werk van twaalf deel­ne­mers met 33 test­lo­ca­ties in Ne­der­land, veel­al in­stel­lin­gen voor ver­sla­vings­zorg. Ne­der­lan­ders kun­nen daar hun drugs la­ten tes­ten op in­houd. Op die ma­nier heeft het DIMS een goed beeld van de nieu­we mid­de­len die de Ne­der­land­se drugs­ge­brui­ker uit­pro­beert. Dit geldt ook voor de kwa­li­teit en sa­men­stel­ling van be­staan­de mid­de­len.

Het doel is om te sig­na­le­ren wat er in om­loop is op de Ne­der­land­se drugs­markt en te waar­schu­wen voor ex­tra ge­zond­heids­ri­si­co’s. Daar­naast is het voor in­stel­lin­gen voor ver­sla­vings­zorg een goe­de ma­nier om in con­tact te ko­men met po­ten­ti­ë­le ge­brui­kers en hen in­for­ma­tie te ge­ven over de ri­si­co’s van drugs­ge­bruik.