Kwetsbare jongeren gebruiken meer alcohol, lachgas en cannabis tijdens de coronacrisis

Het jaarlijkse onderzoek naar drugsgebruik onder risicojongeren, de Antenne Regiomonitor, laat een toename zien van het gebruik van alcohol, lachgas en cannabis. Dat de coronapandemie een zware wissel trekt op het welzijn van jongeren wordt weerspiegeld in het middelengebruik dat meer ‘introvert’ van aard is. Daarnaast implodeerde het gebruik van ecstasy door het wegvallen van het reguliere feestaanbod. Ook is te zien dat 3-MMC-gebruik juist toenam, als enig stimulerend middel. Verder laat het onderzoek zien dat middelengebruik lang niet alleen voorkomt in het uitgaansleven, maar ook in dorpse jongerenculturen in dunbevolkte delen van het land.

Corona heeft een beklemmend effect op de psychische gesteldheid van veel jongeren. Zij ervaren meer stress, angst en/of verveling door een gebrek aan structuur; gecancelde stages en geskipte online lessen. Een vaak (te) kleine behuizing zorgt voor meer spanningen en ruzies thuis, en tot meer overlast, tot en met deelname aan straatrellen. De negatieve invloed van de coronacrisis geldt zeker voor de groep die vóór corona al in een problematische leefomgeving opgroeide: de kwetsbare jongeren.

Antenne Regiomonitor maakt gerichte preventie mogelijk

In de helft van de groepen in het onderzoek zitten jongeren die kampen met een matige tot ernstige problematiek in de directe omgeving (o.a. familie, leeftijdsgenoten, psychosociaal gedrag) of sociale omgeving. Dit geldt vooral voor jongeren die opgroeien in (kansarme) Nederlandse buurten, of volksbuurten waar bewoners in meerderheid een migratieachtergrond hebben. Deze groep is belangrijk voor de verslavingspreventie, omdat door middel van een preventieve aanpak verergering van hun problemen voorkómen kan worden.

Meer introvert middelengebruik

Met de Antenne Regiomonitor worden ook ontwikkelingen op de drugsmarkt en in het middelengebruik gevolgd. De invloed van de psychische gesteldheid van jongeren is in de monitor van 20-21 terug te zien in een toename van alcohol, lachgas en cannabis; middelen die meer introvert en dempend van aard zijn en als panacee worden gebruikt tegen eenzaamheid, stress, angst en verdriet, maar ook uit recalcitrantie en verzet tegen de opgelegde beperkingen.

Ecstasy, hét symbool voor feestplezier, is geïmplodeerd door het wegvallen van het reguliere feestaanbod. Dit laat onverlet dat ecstasy op kleinere schaal in een thuissetting of spontaan op straat of in een recreatiegebied wordt gebruikt. 3-MMC, een designerdrug met een stimulerende werking, is vooral bij jeugdgroepen op het platteland populair geworden.

Groeiende drugshandel via Snapchat

In tweederde van de groepen zitten jongeren die op enigerlei wijze betrokken zijn bij drugshandel (o.a. runners, verkopers, transporteurs). Soms was er sprake van geweldpleging en/of dreiging: naar professionals, maar ook onderling. Een opvallende ontwikkeling is de groeiende drugshandel via Snapchat (en andere sociale media). De jongeren zelf doen vaak laconiek over dealgedrag; helemaal wanneer dit zich tot ‘vrienden’ beperkt.

Over Antenne Regiomonitor

Antenne is een onderzoeksmethode, gebruikt sinds 1993 in Amsterdam en sinds 2017 in Gooi en Vechtstreek, om ontwikkelingen op de drugsmarkt en in middelengebruik op de voet te volgen. Ook zijn nieuwe trends tijdig waar te nemen. De Antenne Regiomonitor geeft beter zicht op beginnend of problematisch drugsgebruik bij moeilijk bereikbare en/of gemarginaliseerde groepen. Dat gebeurt door interviews met 35 jongerenwerkers, die 850 jongeren vertegenwoordigen, door heel Nederland. Met deze gegevens kunnen verslavingszorgprofessionals gerichte voorlichting en hulpverlening bieden

De Antenne Nederland, Regiomonitor Drugs en Risicojongeren 2021 is uitgevoerd door de Hogeschool van Amsterdam, in samenwerking met Verslavingskunde Nederland en met financiering van het Ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Het rapport is te downloaden via Verslavingskunde Nederland of de Hogeschool van Amsterdam.

Tips voor ouders

Hoe houd je je kind veilig in een wereld vol met drank en drugs? Lees hier vijf onmisbare tips voor ouders.