Terugblik Preventie en zorg 2019 en vierde kwartaal

Novadic-Kentron biedt een breed pakket aan preventie en zorg. Preventie verzorgt informatie, advies en voorlichting, maar beheert ook testservices en verricht veldonderzoek. Binnen de gemeente biedt NK onder meer bemoeizorg, dag- en nachtopvang en medische heroïne-units. Ambulante en klinische zorg worden geleverd door onze Specialistische en BasisGGZ-teams. Nu we kunnen terugblikken op 2019, willen we graag een aantal opvallende ontwikkelingen in het afgelopen jaar belichten:  

• meer aandacht voor lachgas;
• NK op zoek naar nieuwe behandelmethoden pijngerelateerde verslaving;
• effectieve hulp in de wijk. 

Maar ook brengen we u op de hoogte van een aantal recente ontwikkelingen:

• scholierenwedstrijd Breda: burgemeester Depla vraagt scholieren drugscampagne te bedenken;
• nieuwe coördinator NK testservice;
• Oost-Brabant slaat handen in elkaar tegen drugsgebruik;
• Beschermd wonen thuis en begeleid van start in Den Bosch;
• invoering Generieke module acute psychiatrie.

Opvallende ontwikkelingen in 2019 

Meer aandacht voor lachgas

Een snel toenemend aantal jongeren gebruikt lachgas. Dat leidt tot gezondheidsverstoringen en een groot aantal verkeersongevallen. Onze preventiewerkers hebben daarom het afgelopen jaar veel aandacht besteed aan dit probleem. In Helmond is bijvoorbeeld een inzamelingsactie van lachgaspatronen gestart. Daaruit bleek dat lachgas op grote schaal gebruikt wordt op parkeerplaatsen. Ook is er gewaarschuwd voor een nieuw fenomeen: de lachgastank. Die tanks zijn  eenvoudig via internet te koop, geven een extra stimulans aan het gebruik en brengen als aanvullend risico brandwonden met zich mee. Preventiewerker Daniëlle Ketelaars heeft door het jaar heen regelmatig meegewerkt aan persvragen om aandacht te geven aan lachgas. Eind december verscheen in de Brabantse kranten een gastopinie van Daniëlle en Alex van Dongen over een verbod op lachgas. In deze nieuwsbrief vindt u een uitgebreid artikel over lachgas in het verkeer (met daarin ook een link naar de gastopinie).

NK op zoek naar nieuwe behandelmethoden pijngerelateerde verslaving

Eén op de vijf Nederlanders heeft aanhoudende pijnklachten en gebruikt daarvoor pijnstillers, maar ook opioïde pijnmedicatie als Oxycodon, Fentanil en Tramadol. Daarnaast worden alcohol en drugs gebruikt om pijn te dempen. Het gebruik van middelen als ‘zelfmedicatie’ maar ook (al dan niet voorgeschreven) opioïde medicatie, leidt tot een grote kans op verslaving. Daarom is psycholoog Katinka Damen een behandelpilot gestart in Den Bosch, die inmiddels haar waarde heeft bewezen. Katinka: “We leren daarin cliënten anders om te gaan met pijn, onder andere door hen bewust te maken van het feit dat langdurig gebruik van pijnstillers averechts werkt.”

Effectieve hulp in de wijk

In Oss (project Ruwaard) en Den Bosch (Thuis in Zuidoost) werkt onze organisatie samen met andere partijen in de wijk (woningbouw, politie, maatschappelijk werk, et cetera) aan een beter leven voor wijkbewoners. Zinvolle dagbesteding of werk, een sociaal netwerk, een stabiele woonsituatie en de financiën op orde brengen, zijn belangrijke voorwaarden voor een beter leven. Daarbij krijgen mensen met problemen hulp en begeleiding, op de plek waar hun levens zich ook daadwerkelijk afspelen: in de eigen wijk. Daarbij doen de partijen vanuit hun expertise wat nodig is, ook als zij daarvoor enigszins ‘buiten de lijntjes moeten kleuren’. Dat heeft ook een positief effect op het terugdringen van zorgkosten.

Recente ontwikkelingen vierde kwartaal 2019

Scholierenwedstrijd Breda: burgemeester Depla vraagt scholieren drugscampagne te bedenken

Drugsgebruik houdt criminaliteit en milieuschade als gevolg van de productie in stand. Jongeren lijken niet erg gevoelig te zijn voor het argument dat zij door te gebruiken een rol spelen bij het in stand houden van criminele netwerken. Daarom heeft onze preventieafdeling met de gemeente Breda afgesproken de nadruk te leggen op milieuschade. Met grote regelmaat verschijnen er berichten in de krant over gedumpte vaten en jerrycans met daarin grondstoffen voor xtc en speed. Als dit drugsafval in de bodem lekt, worden planten en dieren vergiftigd. Ook wordt drugsafval rechtstreeks in het riool geloosd, waardoor grondwater en waterzuiveringen verontreinigd worden. Ten slotte zorgt de productie van met name cocaïne voor vernietiging van het regenwoud.

De scholierenwedstrijd is bedacht om jongeren zelf te laten bedenken hoe zij het beste beïnvloed worden. De Bredase burgemeester Paul Depla werkt mee aan dit initiatief. In een filmpje, dat met een persoonlijke brief van de burgemeester naar de scholen is gestuurd, gaat hij in op het verband tussen drugsgebruik en milieuschade en roept hij scholen op mee te doen aan de campagne. Het beste idee zal vervolgens in productie worden genomen en ingezet worden om jongeren bewust te maken van milieuschade door druggebruik. 

Daniëlle Ketelaars nieuwe coördinator testservice

Per 1 januari 2020 heeft Charles Dorpmans, coördinator van de testservice in onze provincie en drugsexpert, een andere functie gekregen binnen Novadic-Kentron. Charles is gaan werken bij het team Herstelondersteunende zorg. (In de terugblik over Herstelondersteunende zorg meer aandacht voor deze overstap.) Door de jaren heen heeft Charles vanuit zijn functie en door zijn aanwezigheid op festivals en dance events een enorme expertise opgebouwd rondom ontwikkelingen in drugsgebruik. Hij was als geen ander op de hoogte van de laatste trends en hypes. Vanuit die kennis werd Charles vaak gevraagd om mee te werken aan interviews voor kranten, radio en televisie.

Inmiddels is een opvolger gevonden voor Charles. Vanaf 1 januari is Daniëlle Ketelaars coördinator van de testservice. Daniëlle is al enige jaren werkzaam bij Novadic-Kentron als preventiewerker in de regio Helmond. Daniëlle heeft zich in die tijd verdiept in het gebruik van lachgas en is over dat thema al regelmatig woordvoerder geweest voor NK. Als vervangend coördinator is Mariëlle van der Biezen aangesteld. Mariëlle is preventiewerker in Breda en omgeving.

Oost-Brabant slaat handen in elkaar tegen drugsgebruik

Vanaf januari 2020 slaan 38 Brabantse gemeenten, Novadic-Kentron, GGD Brabant-Zuidoost, GGD Hart voor Brabant, politie en regiobureau Integrale Veiligheid de handen ineen om het steeds normaler worden van drugsgebruik tegen te gaan. Drugsgebruik brengt heel veel risico’s en problemen met zich mee. Niet alleen professionals zien dat de norm voor drugsgebruik aan het verschuiven is. Steeds meer mensen spreken openlijk over hun drugsgebruik en een steeds bredere groep mensen vindt drugsgebruik ‘normaal’.

Het doel van de regionale aanpak is deze normalisering te doorbreken en om te buigen. In Oost-Brabant is de problematiek die samenhangt met drugsgebruik groot. De politieregio Oost-Brabant is de eerste regio die met alle betrokken partijen samenwerkt om de normalisering van drugsgebruik aan te pakken. Denk daarbij bijvoorbeeld aan hoe om te gaan met lachgas of hoe invulling te geven aan de samenwerking met eventorganisaties.

Beschermd wonen thuis en begeleid van start in Den Bosch

Vanuit de Wmo is in Den Bosch begin januari gestart met het aanbod Beschermd wonen thuis en begeleid. Voor beschermd wonen thuis zijn drie plaatsen toegewezen aan het hostel. Medewerkers van het hostel begeleiden uitstromers van het hostel die in aanmerking komen voor een meer zelfstandige woonvorm. Via persoonlijke ontwikkeltrajecten wordt daar met ongeveer de helft van de huidige bewonersgroep naar toegewerkt (zie ook artikel ‘Hostel Den Bosch wordt ontwikkelcentrum: geen permanent onderdak, maar re-integratie’).

Via Beschermd wonen thuis en begeleid worden cliënten ondersteund die vanwege hun verslaving en bijhorende problematiek (schulden, dagbesteding huisvesting, et cetera) intensieve begeleiding nodig hebben. Zij zijn vaak ook al in behandeling bij het FACT-team, maar daar ligt de nadruk op de behandeling van de verslaving. De complexe problematiek van een aantal cliënten maakt het nodig om ook een aantal praktische zaken te regelen. Die cliënten krijgen een vaste begeleider toegewezen die de cliënt meerdere keren per week ziet. Indien nodig kunnen deze cliënten buiten kantoortijden terugvallen op de medewerkers van het hostel. 

Invoering Generieke module acute psychiatrie 

Al geruime tijd is onze organisatie met Brabantse ggz-instellingen in gesprek over hulp aan mensen in crisissituaties die (nog) geen cliënt zijn bij Novadic-Kentron. Om deze groep snel en op de juiste plek zorg te kunnen bieden, is de Generieke module acute psychiatrie (GMAP) ontwikkeld. De GMAP is een landelijke ggz-kwaliteitsstandaard die de inhoud en organisatie van de hulp aan mensen in crisis beschrijft. De GMAP is ontworpen door diverse ggz-instellingen en ketenpartners als politie, gemeenten en ambulancediensten.

In eerste instantie is de ggz de aangewezen instantie om deze cliënten op te vangen. Als verslaving een belangrijke rol speelt in de crisis, is behandeling binnen onze organisatie van belang. Normaal gesproken zijn daarbij de reguliere wachttijden van toepassing. Binnen de GMAP is afgesproken dat NK zorgt voor een intake en indicatiestelling binnen drie dagen. Als behandeling binnen NK geïndiceerd is, start deze onmiddellijk ambulant. Die ambulante behandeling wordt geboden door hulpverleners van ons IHT-team (Intensive home treatment). Als een klinische opname noodzakelijk is, geldt er een wachttijd van circa twee weken.