De vijf populairste artikelen van 2021

Binnen beginnen om buiten te blijven: hoe reclassering al tijdens detentie het re-integratietraject kan versterken en de kans op recidive kan verkleinen

Grofweg de helft van de gedetineerden in Nederland gaat binnen twee jaar opnieuw de fout in en belandt weer in de gevangenis. Na een taakstraf of een reclasseringstoezicht gebeurt dat minder vaak: 34% valt dan terug. Om de re-integratietrajecten te verbeteren en de kans op terugval verder te verkleinen, zijn in het kader van het Programma Samenwerking DJI-3RO van 2019 tot 2021 experimenten uitgevoerd in negen Penitentiaire Inrichtingen in Nederland. Reclasseringswerkers van Novadic-Kentron namen deel aan deze experimenten in de PI in Vught en Roermond. Ook gemeentes speelden een belangrijke rol in dit project.

Een completer beeld

Bij de experimenten werd de expertise van de reclassering al tijdens detentie betrokken. Het doel was een betere verbinding te maken tussen de periodes voor, tijdens en na detentie en gedetineerden beter te ondersteunen bij het traject naar buiten.

De aanwezigheid van reclasseringswerkers in de PI zorgde ervoor dat informatie uit het voortraject gelegd kon worden naast de informatie die casemanagers in de PI verzamelden uit de intake en uit het gedrag van een gedetineerde in detentie. Zo ontstond een completer beeld, wat de basis was voor het vormgeven van een goed op de gedetineerde afgestemd re-integratietraject.

Hoe nu verder?Eindrapport binnen beginnen om buiten te blijven

Hogeschool Utrecht evalueerde de experimenten en adviseert de DJI en 3RO de bevindingen te gebruiken voor landelijke implementatie en tegelijk te werken aan versterking en verfijning. Daarvoor doen ze enkele aanbevelingen in hun rapport.

Wil je meer weten?

Lees dan hier het Eindrapport Effectieve Praktijken en Selectie Ondersteunend Model van de Hogeschool Utrecht.

Het verhaal van

Lees hier het verhaal van gedetineerde Hans: “Bij de verslavingsreclassering laten ze me zien dat er altijd hoop is.”

Beeld via Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

Nieuwe Kansen Jeugd levert grote bijdrage aan kennis over jeugd in onderzoek ‘Youth in Transition’

Nieuwe Kansen Jeugd heeft vanaf maart 2019 een aanzienlijke bijdrage geleverd aan het landelijke onderzoeksproject Youth in Transition. Deze studie onderzoekt het langetermijnbeloop van verslaving onder jongeren tussen de 16 en 22 jaar. 61 jongeren die bij Nieuwe Kansen Jeugd in behandeling zijn of waren, nemen deel aan het onderzoek.

Youth in Transition volgt gedurende een lange periode jongeren die zich aanmelden voor  behandeling bij een verslavingszorginstelling. De jongeren worden op drie momenten gezien: voor de behandeling, twee jaar na de start van de behandeling en vier jaar erna. Er wordt onderzocht welke kenmerken en eigenschappen van jongeren ‘voordelig’ en welke ‘nadelig’ zijn voor het verloop van de behandeling en van de verslaving. Op basis daarvan kan het beloop beter worden voorspeld. Ook wordt onderzocht welke soorten verslavingsbehandelingen bij welke deelgroepen jongeren resulteren in een gunstige langetermijnuitkomst.

Status van het onderzoek

Inmiddels hebben meer dan 420 jongeren hun eerste onderzoeksmeting gehad. Ruim 200 jongeren hebben hun behandeling afgerond. En bij ruim 150 jongeren heeft de meting na twee jaar al plaatsgevonden.

De resultaten van het onderzoek zullen een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van vroege herkenning van jongeren met een hoog risico op chronische verslavingsproblemen. Ook zullen de resultaten helpen bij het ontwikkelen van beter maatwerk in het behandelaanbod in de verslavingszorg (gepersonaliseerde zorg).

Meer weten over Youth in Transition?

Novadic-Kentron zal de resultaten van het onderzoek met aandacht blijven volgen en je hier regelmatig over informeren. Kijk voor meer informatie over dit onderzoek op www.youthintransition.nl.

Nieuwe delictanalyse binnen Forensische Zorg leidt tot betere samenwerking en uitwisseling van informatie

Stel: cliënt A pleegt een overval omdat hij geld nodig heeft om zijn verslaving te bekostigen en cliënt B gebruikt geweld in de kroeg omdat hij zich aangevallen voelt. Deze delicten en ook de motivatie erachter zijn totaal verschillend. Welke factoren en situaties precies leiden tot het delictgedrag onderzoeken we samen met de cliënt in een delictanalyse. Dat is op zich niet nieuw, maar de manier waarop we dat doen is dat wel.

De delictanalyse is vooral gericht op inzicht krijgen. Samen met de cliënt ga je – door gesprekken, maar ook door goed naar de informatie in het dossier en in het proces verbaal te kijken – beschrijven wat zich precies heeft voorgedaan en welke factoren daartoe hebben geleid. Hierbij worden de gedachten, gevoelens en het gedrag van de cliënt systematisch nagevraagd. Zaken zoals persoonlijkheid, psychiatrische stoornis, (het gebrek aan) vaardigheden en middelengebruik spelen daarbij een belangrijke rol. Daarnaast kan de situatie waarin de cliënt zich bevond, voor en tijdens het plegen van het delict, van invloed zijn geweest op het komen tot delictgedrag.

Standaardmodel delictanalyse

Forensische zorginstellingen voerden de delictanalyse tot voor kort ieder op hun eigen manier uit. Informatie was daardoor niet goed uitwisselbaar wanneer cliënten bijvoorbeeld naar een andere instelling gingen. Het programma Kwaliteit Forensische Zorg heeft een inventarisatie gedaan onder de instellingen en op basis daarvan een standaardmodel gemaakt voor de inzet en invulling van delictanalyse als methode binnen de forensische zorg.

We voeren deze nieuwe delictanalyse met alle cliënten van de Forensische Verslavingszorg bij NK uit. De uniforme delictanalyse helpt niet alleen bij een betere uitwisseling van informatie met andere instellingen, maar maakt ook de samenwerking binnen onze eigen organisatie makkelijker. Wanneer een cliënt bijvoorbeeld begonnen is met ambulante behandeling, maar later terugkomt voor een klinische opname, kunnen we intern gemakkelijk met elkaar overleggen en is de informatie goed overdraagbaar.

Meer weten?

Wil je meer weten over de delictanalyse? Neem dan contact op met Sabine Beersma via sabine.beersma@novadic-kentron.nl.

Lees hier meer over de Forensische Verslavingszorg bij NK.

Novadic-Kentron wederom gecertificeerd voor Trede 2 op de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO)

Ook dit jaar hebben wij het certificaat behaald voor Trede 2 op de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) en daar zijn wij trots op! Doel van de PSO is om meer mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie op een duurzame en kwalitatief goede wijze aan werk te helpen. Uit de onafhankelijke toetsing door een certificerende instelling blijkt dat Novadic-Kentron op een kwalitatief goede wijze werkgelegenheid biedt aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

Arbeidsmarktperspectief voor oud-cliënten

Het bieden van nieuwe kansen zit in het DNA van Novadic-Kentron. Wij staan voor een maatschappij waarin iedereen kan meedoen. Ook als je ooit met verslaving of andere problemen te maken hebt gehad, of daar nog steeds mee worstelt. Het bieden van arbeidsmarktperspectief aan onze cliënten sluit daar naadloos bij aan. We werken met een doorgroeimodel, waarbij (oud-)cliënten hun ervaringen inzetten om anderen te helpen bij hún herstel. We bieden werkervaringsplaatsen voor herstelmedewerkers, stages en opleidingen, en werkgelegenheid aan gediplomeerde ervaringsdeskundigen. Daarmee leveren we toonaangevende, herstelondersteunende zorg én tegelijkertijd een bovengemiddelde bijdrage op het gebied van sociaal ondernemen.

Samen groeien naar een inclusievere samenleving

Werken aan een inclusievere samenleving doen we niet alleen door in onze eigen organisatie werkplekken te faciliteren, maar ook door onze leveranciers en opdrachtnemers te stimuleren om sociaal te ondernemen.

Wij kiezen er bewust voor producten of diensten in te kopen bij sociale werkvoorzieningen en/of andere PSO-gecertificeerde organisaties. Zo wordt onze bedrijfskantine bijvoorbeeld gerund door Stichting Broodnodig, die mensen met een beperking en een grote afstand tot de arbeidsmarkt opleidt. En onze post besteden we uit aan depostBode, waar zo’n 90% van de werknemers een achterstand op de arbeidsmarkt heeft. Door meer organisaties socialer te laten ondernemen, groeien we samen naar een inclusievere samenleving.

Nieuwe Kansen zit bij Novadic-Kentron in het DNA

Onze hoogtepunten van 2021

We hadden allemaal gehoopt dit jaar van corona af te komen… In de zomer leek het er ook even op, maar inmiddels weten we dat we er nog wel even aan vast zullen zitten. Ondanks en soms misschien zelfs wel bespoedigd door alle maatregelen hebben we ook dit jaar een heleboel mooie initiatieven en projecten kunnen uitvoeren! Laten we dus met zijn allen vooral blijven kijken naar wat er wel goed ging en gaat, en deze mijlpalen met elkaar vieren.

Cliëntportaal zorgt voor meer grip op eigen zorgtraject

We hebben afgelopen jaar groe stappen gezet op het gebied van digitale zorg. Zo is ons cliëntportaal online gegaan! Vanaf afgelopen zomer hebben cliënten van Novadic-Kentron de mogelijkheid om via het digitale cliëntportaal altijd en overal hun eigen zorgdossier in te zien. In het cliëntportaal kan de cliënt alles terugvinden over zijn of haar behandeling bij Novadic-Kentron. Zo kan de cliënt hier bijvoorbeeld:

  • het behandelplan inzien;
  • vragenlijsten invullen;
  • correspondentie bekijken;
  • medicatiegegevens en -afspraken inzien;
  • persoonsgegevens aanpassen en inzien.

Het cliëntportaal is bereikbaar via de online behandelomgeving van Novadic-Kentron op het platform Minddistrict. Door cliënten inzicht in het zorgdossier te bieden op dezelfde plek waar ze ook aan gedragsverandering werken, geven we hen meer grip op hun eigen zorgtraject. Meer zelfregie biedt meer houvast en kan leiden tot een sneller en beter herstel.

Digitale intake mogelijk bij Novadic-Kentron

In de zomer van 2021 is onze ‘digitale intake’ live gegaan. Zo kunnen cliënten* voor het intakegesprek voortaan zelf vanuit hun eigen vertrouwde omgeving de intakevragenlijst invullen. Tijdens het intakegesprek, dat ook online kan plaatsvinden, neemt de behandelaar samen met de cliënt de antwoorden op de vragen door en vullen ze deze waar nodig aan. Op basis van deze informatie maakt de behandelaar een inschatting van de (ernst van de) verslaving en wordt een passend behandelplan opgesteld. De digitale intake biedt een aantal voordelen: de drempel om hulp te vragen wordt lager en een cliënt kan in de vertrouwde (thuis)omgeving aan de intake beginnen. De cliënt kan bovendien zelf bepalen waar en wanneer hij of zij de vragenlijst invult en kan dit in eigen tempo doen. Doordat de cliënt voorafgaand aan het gesprek de vragenlijst invult, is er tijdens de intake meer tijd om dieper op de antwoorden in te gaan.

*Voor cliënten van de Forensische verslavingszorg en voor jeugd tot en met 18 jaar geldt de digitale intake niet en blijft de huidige intakeprocedure van toepassing.

Lees hier meer over de digitale intake bij NK

Behandeling langdurige pijn en verslaving aan medicijnen en andere middelen

Bij NK kunnen mensen met langdurige pijnklachten en verslaving aan medicijnen – of andere middelen – een behandeling volgen om beter met de pijn te leren omgaan én tegelijk hun afhankelijkheid aan zware medicatie te doorbreken. In 2021 is deze unieke behandeling uitgebreid: mensen kunnen het programma nu volgen in de regio’s Tilburg, Den Bosch en Eindhoven. Ook wordt vanaf eind 2020 gewerkt met virtual reality als aanvulling op de groepssessies. Daarnaast zijn we in 2021 gestart met een speciaal voor dit programma gemaakt werkboek, waarin de kennis over verslaving én langdurige pijn is geïntegreerd tot een inzichtelijk en positief verhaal met daaraan gekoppelde opdrachten. En ten slotte zijn de voorbereidingen getroffen voor een nieuwe aanpak waarmee onze verslavingsconsulenten een aangepaste vorm van dit programma kunnen aanbieden in de huisartsenpraktijken waar ze werken. In 2022 gaan we dit aanbod breed uitzetten binnen Brabant.

Lees hier meer over de behandeling aanhoudende pijn en medicijnverslaving bij NK

Programma voor mensen met autisme en een verslaving

Novadic-Kentron heeft de afgelopen jaren een nieuw, specifiek programma ontwikkeld voor mensen met autisme en een verslaving. Novadic-Kentron loopt met deze aanpak voorop in Nederland. Tot voor kort viel deze doelgroep vaak tussen wal en schip. Mensen met autisme zijn extra kwetsbaar voor verslaving. Omdat ze zich voortdurend moeten aanpassen aan een maatschappij die niet op hen is ingericht, ervaren ze erg veel stress. Die proberen ze soms te dempen met alcohol, drugs of andere middelen. Binnen het nieuwe programma van NK wordt de expertise over autisme gecombineerd met kennis over effectieve behandeling van verslaving. Er wordt rekening gehouden met de beperkingen én de talenten van mensen met autisme. Bij het programma wordt gebruik gemaakt van het boek van NK-psychologen Marc Bosma en Johan van Zanten dat dit jaar is verschenen: ‘Grip: aan de slag met verslaving en stress bij autisme’. Afgelopen jaar zijn behandelaars van Novadic-Kentron in heel Noord-Brabant getraind, zodat het programma nu in heel de regio beschikbaar is. Ook is in december een goed bekeken webinar gegeven over het onderwerp, om meer aandacht te geven aan de onderbelichte combinatie autisme en verslaving. Bekijk hier het webinar terug.

Gedragsinterventies Verslavingsreclassering eerder ingezet

Onze reclasseringsmedewerkers kunnen de rechter adviseren om gedragsinterventies op te nemen in het vonnis. Als de rechter dit doet, is de cliënt verplicht om hieraan deel te nemen (justitiële interventie). Een justitiële interventie richt zich op het verbeteren van onder meer de kennis, vaardigheden en attitudes van de delinquent. Het doel van deze interventie? Beter functioneren in de maatschappij en het risico op recidive verkleinen. Denk bijvoorbeeld aan een leefstijltraining gericht op verslavingsgedrag of een training over alcohol en geweld. Vroeger gaven we deze interventies meestal ambulant. Maar nu bieden we de interventies al aan tijdens het verblijf in de forensische verslavingskliniek of de Penitentiaire Inrichting in Vught. Want hoe eerder mensen met hun herstel aan de slag gaan, hoe beter. Als iemand na de detox stabieler is en met therapie begint, wordt de gedragsinterventie ingepast in het behandelschema. Hierdoor kan de cliënt direct aan de slag met meerdere aspecten van de problemen. Nadat de cliënt ontslagen wordt uit de kliniek of PI, pakken we de interventies verder ambulant op.

Clean Connections maakt verslaving bespreekbaar

In 2021 ging de documentaire ‘Clean Connections’ in première. Dit is het eerste deel van het project “MIST”, dat we samen met kunstenaarscollectief Coup Cura zijn gestart. Door middel van spoken words, virtual reality, theaterworkshops, beeldende kunst en een documentaire trekken we samen Brabant in. Onze missie? Kwetsbaarheid bespreekbaar maken en stigma’s rond verslaving tegengaan. De documentaire ‘Clean Connections’ was de eerste productie van een drieluik waarin de komende twee jaar het thema verslaving breed onder de aandacht wordt gebracht. In de documentaire ontmoeten scholieren en studenten leeftijdgenoten die herstellend zijn van een verslaving. Door middel van kunst delen de jongeren hun kwetsbare momenten met elkaar. Op donderdag 8 juli ging de documentaire in première in Eindhoven. Mensen uit de kunst- en theaterwereld, de wetenschap, de verslavings- en jeugdzorg, het openbaar ministerie en het onderwijs kwamen hier samen. Allen aangetrokken door het onderwerp: het bestrijden van de hardnekkige stigma’s rondom verslaving. Inmiddels is de tweede fase van project MIST in volle gang. Hierbij wordt het thema door middel van workshops en virtual reality bij het bedrijfsleven onder de aandacht gebracht. Uiteindelijk dragen de resultaten van alle activiteiten bij aan de ontwikkeling van een theatervoorstelling waarmee we verslavingsproblemen bespreekbaar maken.

Proefschrift Harmen Beurmanjer biedt handvatten voor effectieve behandeling GHB-verslaving

In september is NK-onderzoeker Harmen Beurmanjer gepromoveerd op het onderzoek ‘When the party is over, addressing clinical challenges in patients with GHB use disorders’. Harmens proefschrift geeft diepgaand inzicht in het ontstaan van GHB-verslaving en biedt handvatten voor de aanpak ervan. Een van de meest opzienbarende inzichten uit dit onderzoek is de blijvend positieve houding die cliënten met GHB-verslaving hebben ten aanzien van de effecten van GHB, zélfs als de verslaving al zeer ernstig is en de problemen zeer groot. Deze positieve associaties zorgen – naast cognitieve problemen veroorzaakt door GHB, de hoge mate van angst die cliënten voelen en de ernstige onthoudingssymptomen – voor verschillende uitdagingen binnen de behandeling. Harmen bespreekt in zijn proefschrift twee mogelijke farmaceutische interventies die bij Novadic-Kentron zijn uitgevoerd en nader onderzocht. Daarnaast worden adviezen gegeven voor de invulling van de verdere behandeling. Met deze aanpak hoopt Beurmanjer dat behandelaars en cliënten meer handvatten hebben voor het effectief aanpakken van de GHB-verslaving.

Lees hier een interview met Harmen Beurmanjer waarin hij uitlegt hoe het kan dat je zo in de greep raakt van GHB dat zelfs in coma op de spoedeisende hulp belanden ‘routine’ wordt